Gemeente van Jezus Christus,

[intro: beeld ‘dief in de nacht’]
Paulus schrijft “u weet dat de dag van de Heer komt als een dief in de nacht”. Als een dief in de nacht – Het is een beeldspraak van Jezus zelf, woorden die Paulus eerder al aan de jonge gelovigen in Thessalonica heeft doorgegeven. Komen als een dief in de nacht – We kunnen ons er allemaal wel iets bij voorstellen denk ik. Misschien hebben sommigen van u het wel meegemaakt: dat je s ochtends beneden komt en alles is overhoop gehaald. Daar had je toen je naar bed ging niet op gerekend! Een dief komt onverwacht en onaangekondigd. En meestal in de nacht. Als je wist wanneer een dief zou komen, dan zou je alle ramen en deuren extra op slot doen. Misschien zou je wel wakker blijven met een honkbalknuppel, of met je mobiel in de hand en 112 onder de sneltoets. Je wéét echter niet wanneer een dief komt, dat is het nou juist. De meeste nachten gebeurt er helemaal niets. En toch moet je ermee rekenen, en ’s avonds de deur op slot doen.
Als een dief in de nacht – zo tekent Jezus Zelf het moment dat hij zal terugkomen. Als Hij komt, zal hij ineens inbreken in onze werkelijkheid – inbreken, bijna als een dief. Wanneer weet je niet, maar je moet erop voorbereid zijn! In het stukje dat we net lazen, denkt Paulus echter vooral door op het woord ‘nacht’. De wereld zonder God zit in de nacht, in figuurlijk duister. Ze zeggen bij zichzelf ‘vrede en veiligheid’ – dat was een slogan van het Romeinse rijk, ‘pax et securitas’… Maar als Jezus komt blijkt er een hogere Heer te zijn dan de romeinse keizer! Wie Hem niet erkent heeft dan een probleem. Hij komt, als een dief die inbreekt in de wereldnacht!

[voor ongelovigen níet onverwacht]
Tot zover is alles bekend, bij de mensen aan wie Paulus schrijft, maar ook bij ons denk ik. Maar dan zegt hij iets opvallends. ‘Jullie, broeders en zusters, kan de dag van de Heer níet overvallen als een dief’ (vers 4). Hoe dat zo? Zij en wij weten toch ook niet wanneer de Heer komt? Bedoelt Paulus misschien dat je heel goed moet letten op de tekens van de tijd, en dat je dan het moment van de wederkomst wel kunt weten? Nee, dat niet! Niemand kan dat moment weten, Jezus zegt het zelf.
Maar toch: de dag van de Heer, de dag van Jezus’ wederkomst hoeft de gelovigen, hoeft ons niet te overvallen. Waarom? Omdat je er ernaar uitkijkt als het goed is. Omdat je in de nacht van de wereld wakker bent en waakt! Immers, als je in Jezus gelooft, dan overvalt Hij je niet als een dief. Dan kijk je uit naar de komst van je Heer en Redder.
En nee, het moment weet je niet. Maar je let wel op aanwijzingen dat Hij er aankomt. Zoals een knecht in het oude Oosten keek of hij al een stofwolk zag in de verte, dan wist hij dat er reizigers naderden. Zo mogen ook wij letten op de tekens dat Jezus komt. Ik noem er een paar: dat het evangelie vrijwel over de hele wereld is verspreid. Dat het volk Israël terug is in het beloofde land. Maar ook dat velen verkillen en het kwaad toeneemt. Let u op zulke tekens? Wie hoort bij de Heer wórdt niet overvallen door zijn komst! Niet omdat we het tijdstip weten, maar omdat we, als het goed er, er allang naar uitkijken.

[niet-uitzien door slaperigheid]
Ja, ‘als het goed is’, zei ik. Maar het is niet altijd goed! Het is niet voor niets dat Paulus de lezers van zijn brief aanspoort om te waken. Dat gaat niet vanzelf. Er is een flink gevaar om in slaap te sukkelen, ook voor ons, ook als je echt wel weet van Jezus’ wederkomst. En hoe beter het met je gaat op aards vlak, hoe groter dat gevaar is. Dan lopen wij in Nederland flink gevaar. ‘Vrede en veiligheid’ was destijds als een leus van het Romeinse rijk – maar kan het ook niet slaan op velen van ons? We leven in vrede en in welvaart, je hebt wat je nodig hebt en zelfs meer. Je kunt niet alleen eten en drinken betalen en je huur of hypotheek, maar je kunt ook op vakantie. Je zit op een terrasje, je geniet van het ongestoorde bestaan. En dan Jezus’ wederkomst? Ja, dat is eigenlijk een inbreuk, een inbraak. Je hébt het al goed, dus de komst van Gods koninkrijk? Het had bepaald niet je focus. Slaat dit misschien op u of jou?
Maar Paulus zegt: de wereld is dónker! Slaap niet, maar doe je ogen open en zie het duister. ‘Vrede en veiligheid’ is voor zoveel mensen een illusie. Oorlog en onrecht is er op zoveel plaatsen. En ook in je afgeschermde leventje kan ineens ziekte of andere ellende toeslaan. Deze wereld ís het paradijs niet, wat je soms ook mag dromen. Zelfs de schepping zucht. Het is hard nodig dat de Heer komt en alles rechtzet. De wereld zonder God weet niet van Gods belofte dat alles nieuw zal worden. Maar u en jij toch wel?

[oproep: zie uit naar het licht]
En daarom: kijk uit naar de dag dat Jezus zal komen. Kijk ernaar uit, niet als naar de komst van een dief die je geld of spullen komt afpikken – hoewel, als dat je één en al is zul je het dan zeker verliezen! Nee, kijk uit naar Jezus’ komst zoals een wachter uitkijkt naar de morgen. Kijk ernaar uit zoals je ernaar kunt uitkijken naar dat de zon opgaat en de vogels gaan zingen. Op die dag, dan zal de Heer alles, álles rechtzetten. Kwaad straffen, onrecht oordelen – dat ook. Maar bovenal: dan zal Gods koninkrijk aanbreken van recht en gerechtigheid, dan komt het rijk van vrede waar de wolf bij het lam ligt en de zwaarden zijn omgesmeed tot ploegijzers. Ik hoop dat wij de nácht nog voelen waarin de wereld ligt, en uitkijken naar de Zoon die de Zon is!
Nu vieren wij vanmorgen het Heilig Avondmaal. Weet u dat het Heilig Avondmaal helpt uitkijken naar Jezus’ komst? Want het is, naast andere dingen, het feestmaal van Gods koninkrijk. Het is als het ware een voorproefje van die grote toekomst, waar Gods feestmaal staat aangericht op de vernieuwde aarde. Als je hier aan zijn tafel zit, mag je er soms al iets van proeven. Zoveel is kapot op aarde, en misschien wel in je eigen leven, zoveel geeft verdriet – maar aan deze tafel mag je iets anders proeven: het is góed, het komt goed. De Heer heeft je lief, Hij geeft je kracht, Hij zal zijn plan volvoeren. Je mag onderweg zijn naar zijn heerlijke toekomst, om Jezus’ wil. Daar waar de Heer bij de mensen zal wonen, waar we aan Zijn tafel mogen zitten in zijn koninkrijk. Het Avondmaal wijst vooruit en wil ons verlangen wekken!

[niet-uitzien door onzekerheid/angst]
Maar misschien vindt iemand dit toch wel lastig. Dat je denkt: uitkijken naar Jezus’ komst, dat vind ik toch wel hoog gegrepen. De nieuwe wereld is mooi, maar eerst komt dan wel het moment van het laatste oordeel. En dáár zie ik toch niet naar uit. Dat is een ontzagwekkend iets.
En dat is het ook, laten we dat niet vergeten! Jezus’ beloofde komst is niet alleen maar leuk. Luister maar naar wat Paulus schrijft in vers 3: “de dag van de Heer komt als een dief in de nacht. Als de mensen zeggen dat er vrede en veiligheid is, worden ze plotseling getroffen door de ondergang, zoals een zwangere vrouw door barensweeën. Vluchten is dan onmogelijk”. Dat klinkt toch niet helemaal als dat bekende lied ‘stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’!
Als Jezus komt, als Gods koninkrijk aanbreekt, dan zal God iedereen oordelen. Dan wordt onrecht rechtgezet, maar ook gestraft. Dan zal zonde blijken te zijn wat het werkelijk is: belediging van de hoogste majesteit, vertrappen van zijn goedheid en liefde. Dan blijft Gods maatstaf even streng als rechtvaardig te zijn. Een ontzagwekkende werkelijkheid! Ook een belangrijke reden om het evangelie overal te vertellen trouwens, opdat mensen klaar zijn voor die dag…
Maar eerst dat andere: ben je er zélf klaar voor? Dat is een góede vraag. Laat die eens binnenkomen. Zeg niet te snel ‘natuurlijk kijk ik uit naar Jezus’ komst’. Weet je zeker dat het goed is tussen jou en God?

[Oproep: zet je vertrouwen op Jezus]
En tegelijk: juist hier hoeven we niet in twijfels te verzinken! Paulus heeft er in elk geval weinig last van. Luister maar naar vers 9, waar hij aan de christenen in Thessalonica schrijft: ‘Gods bedoeling met ons is niet dat wij veroordeeld worden, Maar dat wij gered worden door onze heer jezus Christus. Hij is voor ons gestorven, opdat wij, of we nu op aarde leven of gestorven zijn, met Hem zullen leven’.
Hier is het Evangelie in een notendop. Is het goed tussen jou en God? Als het aan jou of mij lag, dan wist ik het nog niet zo. Maar als het aan God ligt, dan wel. Hij die straks de Rechter is, is nu de Redder. Jezus is gekomen om ons met de Vader te verzoenen. “Hij is voor ons gestorven, opdat wij (…) mét Hem zullen leven’. Als je je aan Hem overgeeft, als je in Hem gelooft en Hem als Heer erkent, dan hóef je geen oordeel te vrezen eens! Dan is het oordeel al gedragen – door Jezus Christus. Dan mag je deelhebben aan de wereld die komt, ook al ben je uit jezelf een zondig mens. Geloof je dat? Dat mág je geloven.
En juist dát wijst het Heilig Avondmaal ons zo duidelijk aan. Het brood gebroken, de wijn vergoten – het wijst naar Jezus en wat Hij voor jou deed. De dood ingaan, zodat jij zult leven. Ondergaan in het oordeel, zodat daar niet in ondergaat. Hij gaf zichzelf, eens aan het kruis. Hij geeft zichzelf, in brood en wijn. Zodat wij welkom zijn in Gods koninkrijk, horen bij Hem. Ja, het laatste oordeel is iets ontzagwekkends – maar wie hier in Jezus gelooft, mag het zien als het nieuwe begin voor de wereld, én voor zichzelf. Vrijgesproken door de Vader, aangenomen als kind in zijn koninkrijk. Neem en eet, gedenk en geloof! Dan mag je onbevreesd en vol verlangen uitkijken naar de dag dat Jezus komt.

[slot]
Deze wereld zit in het donker. Voor wie Hem niet verwacht, is Jezus’ komst als een dief in de nacht! Maar voor wie leeft in het licht van de Heer, voor wie waakt en uitziet, is het anders. Die ziet uit naar het moment dat de nacht verdwijnt en de zon voor altijd opgaat. Dan blijft dat uitzien wel uit hoe je leeft – daarover vanavond meer, in de preek dan. Dan leef je verlangend. En dan wordt dat verlangen nu al gevoed, als we mogen zitten aan zijn tafel.

Amen