Het zal niemand ontgaan zijn: de verkiezingen komen er weer aan. Campagnespotjes, debatten, politici die ineens van alles beloven… Alles bereidt zich voor op 15 maart, de dag van de waarheid. Er is reden voor zorg: zal er na de verkiezingen wel een regering gevormd kunnen worden, nu er zoveel partijen en partijtjes meedoen? Iets anders vind ik echter veel zorgelijker. De organisatie ‘Kerk in Actie’ maakte een analyse van verkiezingsprogramma’s en vond een duidelijke trend. Steeds minder gaat het bij partijen om het algemeen belang, en steeds meer wordt de nadruk gelegd op het eigen belang van de achterban.
Ik moet zeggen dat deze observatie heel herkenbaar is. Het duidelijkste voorbeeld is wel 50+. Zij gaan vooral voor de belangen van ouderen. Maar, vraag ik me af, hebben ze ook een visie voor onze samenleving als geheel? Ik denk aan Denk (sorry voor de woordspeling), de partij die een stem wil zijn voor veel allochtonen. Ik denk aan de PVV, die zich opwerpt als verdediger van ‘de autochtone Nederlander’. Ik denk aan de Partij voor de Dieren, die zich sterk maakt voor de belangen van de dieren – dat is dan tenminste geen eigenbelang; maar ik vraag me toch altijd af welke visie op de hypotheekrente of de zorg daaruit volgt… Partijen die staan voor het belang van één groep. Maar hoe kun je zo een land regeren? Een regering moet er immers zijn voor álle burgers! Of wordt het in ons land ‘ieder voor zich, en God voor ons allen’? Maar ik vrees dat waar het ‘ieder voor zich’ wordt, Gods bedoelingen ook niet veel kans hebben…
Ik vond in mijn Bijbel een stemadvies van de apostel Paulus. Hij zegt, weliswaar in iets ander verband: “Heb niet alleen uw eigen belangen voor ogen, maar ook die van de ander”. Dit lijken me wijze woorden als we de komende tijd mogen bepalen wie onze stem krijgt. Niet alleen de vraag stellen: wat levert het mij op? Maar ook vragen als: wat zal ons land als geheel vooruit helpen? Hoe pakt mijn stem uit voor anderen? Bent u rijk – verplaats u in iemand die weinig heeft; bent u op leeftijd, verplaats je in een jongere… Laat democratie niet een veredelde vorm zijn van ‘vechten voor je rechten’, maar een zoeken naar het algemeen belang!

Waar gebeurd: enige tijd geleden was ik op weg om te gaan klussen bij mijn broer die ver weg woont. Onderweg stopte ik ergens bij een tankstation. Een praatgrage klant was daar in gesprek met de caissière. Blijkbaar had zij er behoefte aan om haar hart te luchten, want ik ving zinnen op die mijn aandacht trokken. Ze zei ongeveer dit. “Ik help echt niemand meer! Je zet je in en wat krijg je terug? Nog niet eens een bedankje! Ik kies voortaan mooi voor mezelf, en de rest zoekt het maar uit!”
Wat een trieste woorden! Vooral omdat ze echt diep gemeend klonken. Ik kwam naar de kassa om af te rekenen, en het gesprek brak af. Maar de rest van de autorit bleef het door mijn gedachten malen. Wat zou er toch gebeurd zijn dat haar zo teleurgesteld maakte? En vooral: zou ze gelukkiger worden door voortaan maar niets meer te doen voor een ander? Ik werd somber toen ik daar over doordacht. Hoe begrijpelijk ook, zo ontneem je jezelf de kans om te ervaren dat niet iedereen zo doet, dat er wel goedheid en waardering van anderen kan komen. Dan word je snel een bitter en eenzaam mens.
Andersom bedacht ik hoe voorzichtig je moet zijn als een ander hard en gesloten overkomt. Wat kan daar niet een heel verhaal achter zitten van teleurstelling en verdriet! De neiging is heel snel om onvriendelijk terug te doen, of het bij een oppervlakkig contact te houden. Maar hoe kan zo iemand ‘ontdooien’, vrij komen uit zo’n leven in teleurstelling? Hoe kan ik of kunt u daarbij helpen? Juist door toch hartelijkheid en liefde en aandacht te blijven geven. Eigenlijk juist wat die vrouw zelf had gedaan…
Maar hoe houd je dat vol als een ander afwijzend doet, niets teruggeeft? Hoe voorkom je dat je zelf afknapt? Het jaarthema in onze kerk is ‘Leven uit de Bron’. Alleen geven zonder zelf te ontvangen kan niemand. Maar… bij God is een bron waar we ons op mogen aansluiten. Hij geeft wat wij mogen doorgeven: genade en liefde, vreugde en vrede. Wie leeft uit die Bron, die kan doorgeven aan anderen. Ook als mensen hard tegenvallen – want dat gebeurt, zeker! Maar dan is er Eén die je weer wil vullen, zodat je verder kunt en zelfs jezelf kunt blijven geven. Leef uit de Bron – dan verdort je leven nooit!