President Trump regeert in de VS als u dit leest. Wat dat het land en de wereld zal brengen, weten we over vier jaar… Van de regering van Obama kan nu de balans opgemaakt worden. Hoe zal hij herinnerd worden over enkele decennia? Lastig te zeggen nu we er nog zo dichtbij staan.
Op mij persoonlijk heeft Obama altijd een positieve indruk gemaakt. Niet dat ik het in alles met hem eens ben, maar hij komt over als een betrouwbare man met idealen waar hij voor gaat. Tekenend is dat hij geen schandalen gehad heeft over zijn persoonlijk leven. Ga er maar van uit dat zijn tegenstanders zijn hele verleden hebben uitgespit! Blijkbaar was daar niets te vinden waar ze hun voordeel uit konden halen.
Obama spreekt me ook erg aan vanwege de manier waarop hij zich liet inspireren vanuit het christelijk geloof. Nu noemt in de VS elke presidentskandidaat zich min of meer christelijk, anders maak je daar geen kans om gekozen te worden. Maar bij Obama zit het toch dieper. Hij is namelijk helemaal niet in een gelovige omgeving opgegroeid, vertelt hij zelf. Als twintiger werkte hij samen met mensen uit ‘zwarte’ kerken. Hij ging zich toen bewust christen noemen. De reden? Hij ontdekte in de praktijk van die kerken de kracht van geloof. Een kracht om dingen in beweging te zetten en sociale verandering tot stand te brengen.
Kijk, en dát vind ik nu het mooie. In de VS, maar ook in ons land, is christelijk geloof al te vaak gebruikt om dingen bij het oude te laten. Christendom en conservatisme zijn vaak vrijwel synoniem geweest, en soms nog. Voor Obama is Jezus volgen echter juist progressief: het laat je je inzetten voor een andere wereld, een wereld die béter is dan wat we nu hebben. Zulke mensen kunnen we in Nederland ook meer gebruiken. Idealistisch en bevlogen. En tegelijk integer en met een helder verstand. Is er hier op één of ander kieslijst ook iemand die wat van Obama wegheeft?

Ik weet u of u het zich bewust bent, maar we leven momenteel in de ‘maand van de spiritualiteit’. Aan het begin van elk jaar keert deze maand terug – misschien om aan te kunnen sluiten bij goede voornemens van mensen: minder leven voor je werk, minder doorrennen zonder tijd voor diepere dingen? Hoe dan ook, de Protestantse Kerk doet op haar manier ook mee aan deze maand! Namelijk met een advertentiecampagne in verschillende bladen. De teksten gaan ongeveer als volgt: “Geloven doe je in de kerk? Nadenken ook”; of “… onthaasten ook” of “… verwonderen ook”.
Ik heb altijd mijn twijfels als een kerk zo reclame maakt. Is geloof wel product dat je aan de man kunt brengen met marketingtechnieken? Maar over deze campagne is in elk geval nagedacht. Ons land kent heel wat zinzoekers, mensen die op één of andere wijze bezig zijn met spiritualiteit. Bladen als de ‘Flow’ of de ‘Happinez’ verkopen goed! Alleen leven op het platte vlak bevredigt velen blijkbaar niet. Toch zullen zulke mensen niet snel een kerk opzoeken voor hun spirituele zoektocht. Waarom niet? Uit onderzoek voor deze reclamecampagne blijkt dat zinzoekers niet naar de kerk komen, omdat ze veronderstellen dat je daarvoor ‘volleerd gelovige’ moet zijn. Naar de kerk ga je als je het al gevonden hebt, niet als je zoekt, zo is het idee.
Het is goed om eens te benoemen dat het anders is! Iedereen is welkom in de kerk, waar je ook staat in je spirituele zoektocht. Die uitdrukking ‘geloven doe je in de kerk’ suggereert slinks dat het in de kerk gaat om dingen aannemen op gezag. Maar geloof is veel dieper, het is een vast vertrouwen diep in je hart. Het is met redeneren niet over te brengen. Geloof is bij uitstek ‘spiritueel’ – daar zit het woord ‘spirit’ in, geest. Gods Geest alleen kan het je geven. Alleen: waar vind je zoiets ongrijpbaars als de Geest? Enerzijds: overal. Maar anderzijds: er zijn plekken die duidelijk spiritueler zijn dan andere… Een heel eenvoudige kerk misschien?

Allereerst wil ik ieder die dit leest, een voorspoedig nieuw jaar 2017 toewensen. Of u nu oud bent of jong, in Poeldijk woont of niet: de beste wensen voor het nieuwe jaar! Of je kunt ook zeggen: veel heil en zegen. Deze derde manier vind ik eigenlijk nog het mooiste.
‘Heil’ heeft alles te maken met ‘heel’. Het is het tegenovergestelde van ‘stuk’ – in stukken, kapot. Wat is het mooi als je leven een eenheid is, in plaats van een verzameling losse fragmenten. Scherven zelfs misschien… Wat is het mooi als als je een mens tegenkomt die ergens voor leeft, ergens voor gaat. Heil, dat wil zeggen dat er iets is dat je leven bijéénhoudt, en dat het je daarom goed gaat. Een groter verband. En dan denk ik onvermijdelijk aan geloof dat doel en richting wil geven aan een mensenleven. Dat wens ik ieder toe.
‘Zegen’ is het andere wat ik u toewens. Het is een oeroud bijbels woord. Al het goede, wil het zeggen, maar dan beleefd als iets wat je ontvangt. Zegen is méér dan voorspoed. Heel letterlijk betekent ‘zegen’ eigenlijk ‘groeikracht’. Gezegend worden wil zeggen ruimte krijgen om te groeien zodat je kunt zijn zoals je bent bedoeld. Het wil zeggen dat God erbij is in je leven. Als het goed gaat, maar ook als het moeilijk is.
Wat dit nieuwe jaar gaat brengen? Niemand weet het Voorspoed en gezondheid, ze kunnen wegvallen. Maar heil en zegen zijn dieper. Een leven uit één stuk, gedragen door de goede God. Dat wens ik u allen toe. Dan zal 2017 een goed jaar zijn, wat de toekomst ook brengt.
Veel heil en zegen in het nieuwe jaar!