Gemeente van Jezus Christus,

[Intro: probleem of uitdaging]
Er zijn van die mensen, en die zeggen soms dingen waar ik wel een beetje jeuk van krijg. Bijvoorbeeld dan doe je iets niet goed of niet handig – kan gebeuren. En die andere die zegt dan ‘leermoment!’. Daar word je meestal niet zo blij van op zo’n moment. Je weet best dat het niet handig was, en dan zit je niet op zo’n omdenkende opmerking te wachten. En toch heeft die ander wel een beetje gelijk. Als iets niet zo goed gaat, kun je ervan balen, maar je kunt er ook van leren.
En zo heb je ook van die mensen die niet in problemen willen denken, maar in uitdagingen. Dat kan ook een beetje op de irritatie werken, maar er zit veel in. Als je denkt ‘dit is een probleem’ dan laat je het de kracht uit je wegtrekken. Dan zakt je humeur. Maar als je het voor elkaar kan krijgen om net als zo’n montere manager te denken ‘Dit is een uitdaging!’ Dan geeft dat juist energie. Dan ga je recht zitten, dan ga je een oplossing zoeken.
Van probleem naar uitdaging. Soms slaat deze manier van denken behoorlijk door. In Amerika hebben ze het wel over “physically challenged people” – mensen met een lichamelijke uitdaging. Ze bedoelen met een lichamelijke handicap. Natuurlijk moet je ook dan niet bij de pakken neer gaan zitten, maar dit klinkt wel heel maakbaar…
Van probleem naar uitdaging. Weet je, de schrijver van de Hebreeënbrief doet eigenlijk net zoiets in het gedeelte dat we lazen. De mensen aan wie hij schrijft hadden het moeilijk, dreigden de geloofsmoed te laten zakken. Maar hij schrijft “hou vol, het betreft hier een leerschool”. En hij moedigt ze aan: “leg alle lasten af, loopt vastberaden de wedstrijd die voor ons ligt”. Omdenken: het leven met God is een uitdaging. Een wedloop om te winnen!

[probleem/uitdaging toen en nu]

Wat was het probleem dan? Wel, de omstandigheden van de gelovigen toen waren heel anders dan die van ons nu. Ze hadden te maken met vervolging vanwege hun geloof. Met vijandschap en gevangenschap, afpersing en achterstelling. Daar wil ik vanavond nog meer over zeggen in de zangdienst. En daarom vonden ze het zwaar om Jezus te blijven volgen, om vol te houden in het geloof. Begrijpelijk!
Wij leven in heel andere omstandigheden. Wij hebben andere uitdagingen. Maar uitdagingen zijn er nog steeds, die zijn van alle tijden. Op de weg van Jezus gaan spreekt nooit vanzelf! En bij ons kunnen we misschien soms wel dezelfde dingen waarnemen als die destijds dreigden. De gelovigen toen dreigden te verslappen. Ze hadden hun geloof niet meer helder. Ze bleven steeds vaker weg uit de samenkomsten. Ze gingen niet meer voor de Heer!
Ik denk dat dat dingen zijn die ook vandaag heel herkenbaar kunnen overkomen. Je ziet het soms om je heen gebeuren, of je merkt het zelfs in je eigen leven. Soms als je moeilijke dingen hebt meegemaakt, maar vaak ook als alles gewoon voortkabbelt. Eens heb je met je hele hart voor de Heer gekozen, of anders gezegd: ging je geloven dat Hij jou echt zocht. Maar dat is misschien al jaren geleden. Nu is de Heer één van de vele dingen in je leven, in plaats van dé bron en basis. Of misschien ben je gewoon moe, na van alles wat je is overkomen. Je gebed verslapt, je laat je plaats hier regelmatig leeg… Herkenbaar misschien? Dan lijk je misschien best veel op de mensen van toen, aan wie de Hebreeënbrief gericht is.

[geloven is niet makkelijk]
Volhouden om te blijven geloven spreekt nooit vanzelf! Dat wil ik vanochtend eens met nadruk zeggen. Geloof levend houden, bij de Heer blijven is best een uitdaging. Of een probleem, net hoe je het benadert dus. Als geloven voor u of jou helemaal vanzelf spreekt, en je merkt nooit dat het ook een strijd is, een uitdaging, is het dan wel het echte geloof? Als je nooit merkt dat je moe wordt of struikelt, ben je dan wel op weg gegaan in de wedstrijd?
Kijk, als je geloof ongeveer neerkomt op ‘God houdt van ons, en daarom komt het allemaal goed’, dan hoef je niet zo op weg te gaan. Dan is geloven bijna een leunstoel. Maar laat dan de Bijbelwoorden van vanmorgen eens op je inwerken. Bijvoorbeeld vers 4 “u hebt in uw strijd tegen de zonde uw leven nog niet op het spel gezet” – anders gezegd, je kunt de makkelijke weg kiezen. Maar strijd je ook om heilig te zijn, helemaal te leven voor de Heer? En vers 8 is ook scherp: als je nooit de moeite merkt, staat er, dan ben je geen kind, maar een bastaard. Als je een kind van God bent, hoort daarbij dat je wordt opgevoed door moeite. Dat je wordt gevormd door te moeten vechten.
Want geloven, wat is het? Het is Jezus Christus erkennen en liefhebben en volgen. Het is op weg gaan achter Hem aan, niet ‘achteroverleunen’ omdat Hij alles heeft gedaan. Ja, Hij hééft alles gedaan voor ons, zeker weten. Maar met het doel dat ook wij in beweging komen, deel worden van zijn beweging!
Nee, blijven geloven spreekt nooit vanzelf. Geloven zelf ook niet trouwens. Bén je al gestart in die wedstrijd, jongeren ook? En als je dat bent, houd je vol? Want veel kan ertegenop komen. De wereld om je heen werkt niet mee, maar ook je eigen hart van binnen niet. Wie zit er nu op een lastige leerschool te wachten? Liever een leunstoel, toch? En dan is er ook nog de duivel, tegenstander van God en tegenwerker van ieder die de Heer toebehoort. Nee, geloven gaat nooit vanzelf!

[gá voor geloof, loop de baan]
Ja, als je het zo bekijkt, dan is geloven en blijven geloven wel echt lastig. Problematisch, zwaar, moeilijk… als ik die woorden gebruik, zuigt het alle kracht uit je weg. Daarom doet het Bijbelgedeelte van vandaag dat dus ook niet, al wijst het deze dingen helder aan. Nee, we mogen ons laten meenemen in een sterk staaltje omdenken. Geloven is een uitdaging. Natuurlijk is het zwaar, want het is een marathon. Maar ga ervoor, je wil toch de finish halen?! Voel je hoe dit heel anders klinkt? En laten we dat vanochtend meenemen.
Een beeld is het, waar je je zoveel bij kunt voorstellen. Geloven is als een lange loopwedstrijd. Niet altijd makkelijk. Je kunt moe worden (je zúlt moe worden!), je kunt struikelen, je zou kunnen opgeven. Maar als je spreekt van een wedstrijd, dan is er ook sprake van een finish. Van een prijs die er is te behalen. Bij een wedstrijd hoort ook ervoor gáán. Volhouden, jezelf aansporen als je merkt dat je moe wordt. Weer bedenken waar je het voor doet. Waarom ben jij Jezus gaan volgen? Wat wacht er op je als je straks aankomt? Denk dáár eens aan!
Dan zijn er lasten die ons kunnen remmen – ik zei er al iets van tegen de kinderen. Allerlei dingen, waar we meer mee bezig zijn dan achter Jezus aan te gaan. Nog niet eens verkeerde dingen, maar dingen die je helemaal uit het ritme en de concentratie halen. Wat voor dingen zijn dat voor jou…? En dan ook de zonde die je laat struikelen. Waar je in verstrikt raakt als in een lang gewaad. Dan lig je daar, gevallen. Snelheid nul. Het kan zo ineens gebeuren. Maar wáák ervoor, mijd alles wat aanleiding kan geven tot zonde, tot doen wat God niet wil. Je weet vast zelf wel wat voor jou gevaarlijk is! En als je daar ligt, krabbel op en ga weer verder. Je hebt nog niet verloren, je bent nog niet verloren. Maar je moet wel weer gaan lopen, niet afhaken.

[Jezus fundamenteel]
Zo daagt het Bijbelgedeelte van vandaag ons uit. Ga ervoor! Leg alles af wat hindert, Loop vastberaden de wedloop van het geloof! Het is wel eens goed om zo wakker geschud te worden. Om door een strenge coach te worden toegesproken. Wij zijn in Nederland niet altijd even goed in geloofsconditie in de kerk denk ik.
En tegelijk kan ik me voorstellen dat dit alles behoorlijk vermoeiend kan klinken. Juist als je je al slap voelt en krachteloos, in het geloof, en in heel je leven. Als je merkt dat het zwáár is. Dan komt ook nog die oproep van ‘hup hup, actie!’ Dan móet je weer, en je hebt al weinig energie en weinig geloof. Hoe ga je dat ooit doen? Je overweegt eerder om af te haken!
Maar dan iets heel belangrijks. Want het beeld gaat verder. Dan staat er “Laten we daarbij de blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en voltooien van ons geloof”. Je hoeft het niet zelf te doen! Houd de blik op Jezus. Jezus volgen betekent letterlijk achter hem aangaan. Hij loopt voor je. Jezus is onze weg al gegaan. Hij loopt mee, hij gaat voor.
Ja, nog sterker, hij wordt hier genoemd “de grondlegger en voltooier van ons geloof”. Geloven is geen prestatie, Het is genade. Jezus zelf zet je op zijn weg, het begint bij Hem. En dat niet alleen, dat je het vervolgens toch weer zelf moet doen. Nee, Hij is ook de voltooier. Hij geeft de kracht om het vol te houden. En hoe krijg je die kracht? Door je blik op Hem gericht te houden. Door te bedenken wat hij voor je deed. Door te bedenken wat Hij aan je geeft. Door je te laten vullen door zijn Geest. Jezus is voorbeeld en voorloper op de weg van het geloof, maar Hij is ook de krachtbron, het begin en einde. Hoe komt het dat we al te vaak verslappen? Volgens mij doordat we niet naar Jezus kijken. Niet vooruit kijken, naar hem en naar waar hij ons brengt. Laat tot je doordringen hoe hij volhield, dan zul jij ook volhouden. Vraag Hem om kracht, moed, steun, nabijheid – Hij wil het allemaal geven! Hij gaat voor, en Hij gaat mee! En daarom kan het, blijven volhouden op Gods weg.

[gevormd naar Jezus’ beeld]
Ja, blijven geloven is een uitdaging. Een wedstrijd, een marathon zelfs. Lasten die je vertragen, zonden die je laten struikelen, vermoeidheid die toeslaat… en misschien denk je wel: Waarom kan het niet makkelijker? Waarom is geloven een wedstrijd, met misschien wel een streep onder ‘strijd’? Daar geeft ons Bijbelgedeelte ook een antwoord op, tenslotte. Weet je nog van dat omdenken waar ik mee begon? “Het betreft hier een leerschool” lezen we. Je wordt gevormd door vol te houden. En dat is Gods bedoeling. Niet alleen om je in de hemel te krijgen, zogezegd, maar om ons te vormen tot zijn kinderen, naar het beeld van Jezus.
in Hebreeën 5:8 staat een mooie woordspeling, een rijmpje, dat gaat dan over wat Jezus allemaal meemaakte. Hij had immers ook niet bepaald een makkelijke baan te gaan! Er staat “emathen ap’ hoon epathen”. Dat wil zeggen “hij leerde door wat hij leed”. En dat, precies dat, geldt ook voor ieder die achter Jezus aan op weg gaat. Al die moeite die het kost om Gods weg te gaan, het vórmt je. Tegenwoordig is er een ander rijmpje “no pain, no gain”. Door vastberaden de wedstrijd aan te gaan, word je meer en meer gevormd, een mens naar Gods bedoeling.
Gevormd door de moeite. Ik denk aan Jozef. Hij was een verwend jongetje. Maar door alles wat hem overkwam – in de put gegooid, als slaaf verkocht, vals beschuldigd, in de gevangenis gezet en dan vergeten – door dat alles werd hij gevormd tot een man die God kon gebruiken. En zo gaat het bij zoveel mensen in de Bijbel, ga die hele lijst uit Hebreeën 11 maar langs. En zo is het nog: als je ervoor gáát om Jezus te volgen, dan vormt het je! Zodat God je des te meer kan gebruiken.
Iemand denkt misschien: ja, maar ik wil liever achterover leunen… tja, dan kom je nergens. En het gewone leven niet, en ook niet in Gods koninkrijk. En wat is dat voor luie houding! Kijk toch naar Jezus, wat Hij deed voor jou? Zou jij dan ook niet alles voor Hem willen doen? Of tenminste op weg gaan, hoe zwak je conditie ook? Kom op, je moet nog gevormd worden!

[Slot]
De oproep vandaag zal duidelijk zijn: ga ervoor om alleen uit geloof te leven. Ga ervoor om met al je kracht Jezus te volgen, ook al ben je misschien nog zo verslapt! Of start vandaag met de wedloop, het kan nog! En nee, geloven, Jezus volgen, is niet makkelijk, in onze tijd niet en nooit niet. Maar ga niet zuchten over hoe lastig het is – het is het mooiste wat er is, een uitdaging!
En weet je, als je eenmaal loopt, krijg je er energie van. Mensen hier in de kerk die hardlopen of fietsen, weten het wel. Als je een tijdje onderweg bent, dan valt er een heleboel weg. Al die dingen waar je hoofd vol van was, alles wat op je drukt. Alleen dóórgaan voelt nog belangrijk, het is of je vanzelf gaat soms. Gaan hardlopen gééft energie – al denkt iemand die nooit sport misschien: het kost energie, ik word al moe als ik eraan denk. Maar ga je op weg, dan merk je dat het je goed doet.
Zou het in geloof niet net zo voelen? Ben je moe, slap, vol met zorgen en zuchten – misschien moet je juist in beweging komen! 5 kilometer slenteren is doodvermoeiend, 5 kilometer hardlopen geeft je nieuwe kracht. Loop vastberaden de wedstrijd die voor je ligt, je weet de weg! Leg alles af wat hindert – en al lopend valt er vast nog meer van je af. Kijk naar Jezus en vraag om zijn kracht. Volg hem vastberaden. Ja, ga de uitdaging aan!

Amen