In de deze dienst werd het Heilig Avondmaal gevierd.

Uit de Bijbel is gelezen: 1 Petrus 1:1-9, 13-21

Gemeente van Jezus Christus,

[intro: hoop]
Hoop is hard nodig. We leven in een wereld vol onrust, en de toekomst is onzeker. Oorlog in het Midden Oosten, maar ook in Europa – in Oekraïne, opgehoogde defensiebudgetten… Wie zal zeggen hoe de wereld er over 10 jaar uitziet? We leven ook in een wereld die in een ecologische crisis verkeert: vervuiling, opwarming, uitsterving van soorten… En zo kan ik nog wel meer dingen noemen. Het is niet altijd eenvoudig om hoop te houden. Voor deze wereld, of misschien voor je kleinkinderen, of ook voor jezelf.
Mijn opa had vroeger een sticker achter op zijn auto “Er is hoop” met een regenboog erboven – ouderen zullen het nog wel kennen. “Er is hoop”, drie woorden als samenvatting van het hele evangelie. Hoop – wat er ook gebeurt, in de wereld, of in je eigen leven, een christen heeft hoop!

Je zou deze sticker ook kunnen plakken boven het Bijbelgedeelte dat we lazen: ‘er is hoop’. Hoop is namelijk het centrale thema van het Bijbelgedeelte dat we lazen. Het begint ermee, het eindigt ermee, en in het midden komt het ook weer terug. In vers 3, direct na opschriften en groet, dankt Petrus God. Waarvoor? Omdat Hij, zo staat er, “ons levende hoop gegeven heeft”. Wat voor hoop? Op het eeuwige leven dat komt, de toekomst met God die Jezus geeft aan wie in Hem gelooft.
In het midden van het gedeelte dat we lazen komt de hoop terug. Vers 13: “vestig al uw hoop op de genade die u ontvangen zult”. Aan het slot, in vers 21, klinkt het nog een keer “dat uw geloof en hoop op God gericht zijn”. Zo staat hoop centraal in alles wat we lazen.
Vanuit dat kernpunt wil ik met u stilstaan bij vers 18 en 19, de tekst voor vanmorgen.

[zinloos leven]
Ik lees het even voor: “U weet dat u niet met zoiets vergankelijk is als zilver of goud bent vrijgekocht uit het zinloze leven dat u van uw voorouders had geërfd, maar met het kostbare bloed van Christus”. Een christen is vrijgekocht uit een zinloos leven, staat hier. Gezien het verband denk ik dat we ook kunnen zeggen: vrijgekocht uit een hopeloos leven.
Petrus, die deze woorden schrijft, zal hier allereerst hebben gedacht aan het leven dat zijn lezers vroeger leidden. Toen dienden ze andere goden, afgoden. Maar in de psalmen staat “de goden van de volken zijn minder dan niets” – hen vereren is zinloos. Als je daarvan je geluk verwacht, heb je een leeg leven. De oude Grieken wisten het zelf ook wel: op de goden kun je niet rekenen. Maar waarop kun je eigenlijk wel rekenen, wat geeft houvast? Een filosoof uit die tijd zei: “de zon gaat onder en komt weer op, wij mensen gaan onder en komen er nooit meer op”. Wat heb je dan voor hoop? Straks is het allemaal voorbij…
Een zinloos leven – het klonk mij verbazend modern in de oren. Je kunt je leven proberen te vullen met zilver of goud, met geld en bezit; je kunt gaan voor genieten, alles uit het leven halen. Maar is dat het nu helemaal? Het is vergankelijk, zegt onze tekst. En dat niet alleen. Als je het allemaal hebt, op het oog een geslaagd leven leidt, kan het ineens zo leeg voelen. Wat is je hoop? Wat is de zin ervan? Gaan we uiteindelijk niet allemaal dood? Ik denk dat er in onze tijd veel hopeloosheid is. Zeker als het allemaal wat tegenzit, als je klappen krijgt van het leven. ‘Je doet er niks aan’ – zeggen mensen berustend. Maar wat is je hoop nog?

[vrijgekocht door Jezus]
Maar nu zegt onze tekst “jullie zijn vrijgekocht uit het zinloze leven”. Dat bestaan waar je in vastzit, met een gevoel van leegte en vaak ook van tekortschieten. Vrijgekocht daaruit, bevrijd! En hoe? “Met het kostbare bloed van Christus, als van een lam zonder smet of gebrek” . Dit is het centrum van het christelijk geloof, beknopt weergegeven. Als een lam dat werd geofferd, zo gaf Jezus zijn leven. Zijn bloed, dat wil zeggen, het offer van zijn leven dat hij bracht aan het kruis, het maakt vrij en geeft hoop.
Opvallend is dat: er staat hier niet dat Jezus is gestorven voor onze zonden – die overbekende formulering. Er staat hier dat hij vrijkoopt uit het zinloze leven. Ja, hij droeg de straf, hij betaalt de schuld – zeker weten! Het gevoel van tekortschieten dat soms je hebt is terecht, en Hij heeft daar een grotere oplossing voor dan je ooit bedacht had. Maar Jezus bevrijdt uit heel het zinloze leven zonder hoop. Als je in Jezus gelooft, krijg je een leven mét hoop, met zin en doel. Dat waar zoveel mensen naar zoeken op de verkeerde plekken, dat is bij Jezus te vinden.
Jezus geeft hoop. Hoe dan? Hij leert je God kennen als Vader – zie vers 17. Je mag weten dat je waardevol bent – zozeer, dat Jezus zijn leven voor je wilde geven. Ongelooflijk! Je mag uitzicht hebben op eeuwig leven – hoop voorbij de dood. Er is zelfs hoop voor heel deze wereld, want Jezus zal weer komen om alles nieuw te maken. Hoop – dat geeft de Heer, op al deze manieren! En niet alleen als toekomstmuziek, nee, zo zegt vers 8, daardoor ervaar je nu al onuitsprekelijke hemelse vreugde. ‘Er is hoop’ – die sticker zit dan op je levensauto!

[niet altijd levend]
Wanneer? als je bij Jezus hoort, in Hem gelooft en met Hem leeft. Zoals een Engelse spreuk het zegt “no Jesus, no hope – know Jesus, know hope” dat laatste dan met K-N-O-W. Als we vandaag het Heilig Avondmaal vieren, dan belijden we dat: Hij is ons leven, Hij is onze hoop – daar leef ik uit!
Maar, laten we eerlijk zijn, ook als je in de Heer gelooft, is de hoop niet altijd even levend. Soms kun je overweldigd zijn door de omstandigheden. Door alle ellende en onrecht in de wereld, ik hoor het regelmatig van mensen. Dat je denkt: zal het ooit anders worden? Of het schiet ineens door je heen: is er wel een God? Maken we het elkaar niet wijs allemaal? En je hoop wankelt…
Het kan ook precies andersom: dat je al een tijdje meegaat als christen, dat het daarom allemaal te vanzelfsprekend voor je is. “U weet immers” zegt de tekst, en dat klopt: je weet het allemaal. Het offer van Jezus, het uitzicht op eeuwige leven, vergeving… je weet en je gelooft het. Maar… het verwondert je nauwelijks meer. Leef je dan echt in hoop, zie je uit naar de dag dat je de Heer ontmoeten zult? Of leef je dan vooral op de automatische piloot?
Een christen leeft niet vanzelf uit hoop, al ben je verlost uit het zinloze, het oude, het lege leven, Soms kan het je ineens weer aantrekken. Dat je het toch zoekt in goud of genieten of wat ook, dat dat je zelfs leuker lijkt dan de smalle weg achter Jezus aan. Het gras aan de andere kant lijkt altijd groener. Gewoon lekker een eind weg leven – terwijl je niet meer beseft hoe leeg dat na een tijdje is.
Leven met God en met hoop… het spreekt niet vanzelf. Telkens word je ervan weggetrokken

[steeds weer zien op Hem, o.a. door HA]
En daarom is één ding nodig: steeds weer beseffen wat je in Jezus mag hebben. Diep beseffen: hij gaf zijn leven – ongelooflijk. Hij is het lam zonder smet of gebrek, dat wilde sterven voor mij met al mijn smetten en gebreken. Als je dat weer beseft, komen de dingen in het goede licht te staan.
Eén van de middelen die God ons geeft om steeds weer te beseffen waar het om gaat, is het heilig avondmaal. Daar wordt het uitgebeeld want Jezus deed, daar mogen we zien hoe brood gebroken wordt en wijn vergoten – zijn lichaam en bloed gegeven in de dood. Hij offerde zichzelf, als smetteloos lam. Ik krijg het aangereikt, ik mag het proeven – het was, het is voor mij! En dan mag ik het weer allemaal helder hebben. De hoop die hij geeft, de hopeloosheid zonder hem. De toekomst die hij belooft, de zekerheid die hij geeft. Kind van God mogen zijn – door Hem, en wat een wonder dat is. Hoe dat je leven zinvol maakt en met toekomst.
Hoe kunnen we zoiets vergeten? Of het als vanzelfsprekend aannemen? Wij mensen zijn er blijkbaar toe in staat. Maar de Heer kent ons wel, en Hij geeft ons het heilig avondmaal. Opdat we het weer weten: je bent vrijgekocht uit je zinloze leven. Je mag leven in hoop. Want Jezus gaf zijn leven als lam. Leef daaruit! Laat je voeden. Laat het steeds met ons meegaan. Laat hij steeds met ons meegaan, en wij met hem. Amen