Uit de Bijbel is gelezen 1 Korinthe 13 en Galaten 5:13-25

Gemeente van Jezus Christus, broeders en zussen hier en thuis,

[intro]
Ik denk dat velen van ons de afgelopen tijd wel afbeeldingen hebben gezien van president Trump voor een kerk. Terwijl er voor het witte huis werd gedemonstreerd naar aanleiding van de dood van George Floyd, Begaf president Trump zich naar een kerk in Washington om daar een opname sessie te houden. Hij ging pontificaal voor de kerk staan, met een bijbel in zijn hand. Zo wilde hij graag in beeld komen, als een man die aan de kant van Kerk en Christendom staat. Of zoals anderen zeiden, Hij wilde het geloof gebruiken om zijn eigen positie te versterken. Geestelijke van die kerk Waarvoor hij stond waren bepaald niet blij met deze actie. De bisschop van het kerkgenootschap liep meteen een persbericht uitgaan waarin wij zijn ongenoegen uiten. Hij zei ongeveer: “deze man laat zich nu met de bijbel in de hand afbeelden, gebruikt onze kerk zonder daar toestemming voor te hebben gevraagd, en dat er wel veel van zijn woorden en daden regelrecht ingaan tegen het evangelie van Jezus Christus”. U begrijpt, zulke woorden riepen op hun beurt weer een reactie op bij Trump…
ik moest hier aan denken toen ik deze preek voorbereidde. We hoorden uit de Bijbel Hoe Paulus schrijft: – had ik de liefde niet, dan was ik niets. Wanneer ben je werkelijk een volgeling van Jezus? Als jij voor een kerk staat? Als je een bijbel omhoog houdt? Nee, als de liefde van Christus je doen en laten stempelt. Anders is al het geflirt met christelijkheid niet meer dan leeg lawaai. Als ik aan de Bijbelzwaaiende president Trump denk, en lees hoe Paulus verder gaat, Krijg ik de indruk dat er iets niet helemaal matcht. “De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig Ze laat zich niet boos maken….” Niet helemaal het beeld dat ik van deze man heb. Heb je de liefde niet, dan mis je alles, daar veranderen geen tien bijbels iets aan.
In de komende tijd wil ik een prekenserie houden over de vrucht van de geest, zoals Paulus die beschrijft in Galaten hoofdstuk 5. Een praktische insteek, over het leven als Christen – wellicht een goede afwisseling na de meer theologische preken over de opstanding. De eerste vrucht van de geest die Paulus noemt, is: de liefde.

[vraag: hoe vind je een goed en vervuld leven?]
Een vraag die heel wat mensen bezighoudt, is deze: Hoe vind je een goed en vervuld leven? Wij leven gelukkig in welvaart en vrede, dus andere vragen, zoals Wat moet ik morgen eten of waar kan ik slapen, eisen niet meer onze aandacht op. Maar ook al heb je een baan, en huis, en Gezin wellicht – toch kan die vraag je bezighouden. Hoe vind ik een goed en vervuld leven? Wat ís dat eigenlijk? Als je dan de reeks dingen hoort die Paulus opsomt als vrucht van de geest, dan klinkt dat heel aanlokkelijk. Dit zou iedereen toch wel willen Denk ik: een leven vervuld met liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid. Dat klinkt als het bestaan dat je zou willen – zo werkt het op mij tenminste. Omdat ik merk dat mijn leven vaak niet zo vol is Met vrede, geduld en liefde.
De vraag is alleen nog steeds: Hoe kom je aan zo’n goed en vervuld leven? Hoe word je vol liefde, vreugde, vrede, enzovoorts? dat worden heel wat antwoorden op gegeven. Je kunt aan Mindfulness doen, je kunt je laten coachen; je kunt bepaalde principes volgen, probeer je niet gek te laten maken door de maatschappij van nu, enzovoorts. Of meer in het christelijke: je gaat je leven radicaal naar Gods geboden richten. Allemaal goede dingen. Maar… het gevaar is al snel dat jíj het moet doen. Dat jij, door dingen te doen of te laten, voor jezelf het goede, rijke, vervulde leven moet gaan realiseren. Daar hadden de christenen in de gemeente van Galatië ook al last van. Maar Paulus waarschuwt hen, en ik wil het ook u meegeven vandaag: zo werkt het niet. Hoe harder je het zelf probeert, hoe meer kans op frustratie!

[de vrucht van de Geest]
Als wij horen over de vrucht van de Geest, betekent dat één ding. Zo’n leven kun je zelf niet maken. zo leven moet in je groeien door Gods Geest, de Heilige Geest. Hij wil dat in je laten groeien, dat je vol bent van liefde vreugde vrede enzovoorts.
maar eerst even: wat is dat eigenlijk, vrucht van de geest? Het kan al snel een soort Christelijk jargon worden. Maar ten diepste is het niet ingewikkeld. Een leven met God, een leven waar de vrucht van de geest groeit zoals Paulus het noemt , is een vervuld leven, een leven waarin een mens tot zijn bestemming komt. Groei en Bloei, geluk, zijn zoals God je bedoeld heeft. Het is niet voor niets dat Paulus het beeld gebruikt van vrucht dragen. Denk aan een fruitboom of struik – mijn zoontjes genieten in deze maand al van de frambozen en aardbeien die ze plukken in onze tuin. Vrucht dragen! Of denk aan een sappige, rijpe perzik – het water loopt je in de mond. Zo heerlijk, zo aantrekkelijk is een leven waar Gods Geest je vormt en verandert naar het beeld van Jezus. En tegelijk leert dit beeld ons dat het moet groeien, zoals een vrucht aan een boom. Er is niet een geheim recept om ‘poef’ ineens anders te zijn. Het groeit, elke dag een onmerkbaar beetje.
In een leven als christen groeit de vrucht van de Geest. En dan valt het me op, dat het hier niet allereerst gaat over daden. zo van: als je leest met God Dan doe je dit, maar dat absoluut niet. Nee, Het gaat over wie je bent. Over karaktervorming zoals dat tegenwoordig heet. liefde, vreugde vrede zijn geen daden maar houdingen. mis je die, dan zijn zelfs je goede daden leeg. Je kunt met een bijbel zwaaien, waar heb je de liefde niet dat betekent het niets.

[liefde als basis]
Zo zijn we meteen bij de kern gekomen: liefde. Het is niet voor niets dat Paulus de liefde noemt als eerste vrucht van de Geest. Daar begint het mee, dat is de basis voor alles. Je kunt het zo lezen: ‘ de vrucht van de Geest is liefde, dubbele punt: vreugde, vrede, enzovoorts’. Dat blijkt ook wel als je 1 Korinthe 13 ernaast ligt. Daar staat bijvoorbeeld: de liefde is geduldig en vol goedheid. Geduld en goedheid staan in het rijtje ‘vrucht van de geest’ dat Paulus noemt. Maar blijkbaar beginnen ze, en begint heel de vrucht van de Geest, bij de liefde. Die is de basis.
Wat ‘liefde’ dan wel is? Het is zo’n overbekend woord, en tegelijk kan het erg misverstaan worden. Het Griekse woord hier is ‘agapè’. Het is iets anders dan ‘eros’, de liefde waar zoveel liedjes over gaan. Het is ook iets anders dan ‘philia’ – de liefde tussen vrienden en gelijken. Agapè, de liefde die de Geest doet groeien, is meer en anders. Het is zoals Paulus zegt de liefde die niet zichzelf zoekt. Het is het goede voorhebben voor allen, ook voor wie dat niet ‘verdienen’ tussen aanhalingstekens, of die je niet liggen. Het is geven om de concrete mens die je ontmoet, je inleven en meeleven – de ander in de ogen kijken. Bij deze liefde hoort de bereidheid om offers te brengen, om zelf te minste te zijn. Het is de houding van de Samaritaan, die zijn gewonde vijand opraapte. Het is de houding van Jezus, die met ontferming bewogen was. Het is de liefde die christenen ziekenhuizen deed stichten en scholen, niet om er zelf beter van te worden. Het is de liefde die ze deed opstaan tegen de slavernij, en de wildernis in liet trekken om anderen ermee te bereiken. De liefde, geheel gericht op de ander – dat is de basis.
Hier komen we bijeen belangrijker paradox van het geloof. Ben je gericht op je eigen geluk en vervulling, dan zul je het niet vinden. Maar ben je gericht op de ander, leef je liefde uit, dan wordt je leven werkelijk vervuld, dan rijpt die hele vrucht van de Geest mee. Dan komt er vreugde en vrede, dan leer je geduld, vriendelijkheid enzovoorts. ‘Wie zijn leven wil behouden zal het verliezen; maar wie het verliest, die zal het vinden’ – dat is het mysterie van de liefde!

[Gods liefde in Christus als basis]
Nu wordt het wel lastig! Een vervuld, gelukkig leven wil iedereen wel. maar jezelf verliezen, offers brengen, de minste zijn, wie wil dat? Dat kan alleen als je zelf weet van liefde, als je weet dat er voor jou gezorgd wordt. En godzijdank, dat is zo! Dat is wat God Geest ons leren wil: Dat wij ons eigen geluk niet alleen niet kunnen, maar ook niet hoeven te realiseren. God is er, Hij, die jou liefheeft met juist die opofferende, allesgevende liefde tot het uiterste. Hij gaf zijn zoon voor ons, Jezus gaf zichzelf voor ons, tot in de diepte van de dood. In het leven en sterven van Jezus zien we precies wat liefde is: alles willen doen om de ander te redden. En dat voor ons, die dat totaal niet verdienen, die vaak nu niet bepaald liefhebbenswaardig zijn. Hij werd vermoord, maar nam geen wraak. Hij bad zelfs voor wie hem kruisigden. Hij gaf zijn hele leven op in de dood. En dat deed hij voor jou! Om ons kwaad weg te dragen, om ons weer met de Vader te verbinden, en om ook ons een leven te geven dat vervuld is met liefde, een bestaan waarin we op hem mogen lijken. Hij heeft ons zijn liefde gegeven, en geeft die telkens weer. Als je dat ontdekt, als je dat gelooft, als je daaraan overgeeft, dan hoef je niet meer druk te zijn voor een goed leven voor jezelf. Dan mag je weten: ik ben geliefd, ik word geleid, ik word gedragen. Ken jij, kent u daar wat van?
Dan zal Gods liefde door jou heen gaan stromen, zodat je zelf anderen kunt liefhebben. Niet als verheven gevoel maar als dagelijkse praktijk. Dan gaat Gods Geest je daarin leiden. Dan bloei je op, dan gaat zijn vrucht in je groeien. En de basis is de liefde.

[liefde voor anderen als gevolg]
De vrucht van de Geest is liefde. Liefde voor God, dat ook, maar in het verband gaat het hier vooral om de liefde die wij hebben voor andere mensen. Het begint binnen de kring van de gemeente, van je broeders en zusters in de Heer – wij samen, hier in de kerk en thuis. We leven met elkaar mee, als het goed is, je kijk wat je voor een ander kunt doen en voor het geheel. De gemeente van Christus mag een plek zijn waar anderen van kunnen zeggen: zie, hoe lief zij elkaar hebben! Laat het ook bij ons zo mogen zijn. Geen gemeenschap van gelijkgezinden, geen club van mensen die jou bijzonder liggen, maar allemaal heel verschillend en toch elkaar in liefde verdragend, sterker nog elkaar sterkend en steunend.
Maar de vrucht van de Geest bloeit natuurlijk breder. Liefde mag er zijn voor ieder die op je pad komt. Liefde, een houding die zich uit in daden – een karaktertrek die in je groeit. Ik zou allerlei voorbeelden kunnen geven: thuis geduld hebben met een bepaald gezinslid, iemand uit je straat helpen, delen van wat je hebt, geven, luisteren, verdragen, enzovoorts – de voorbeelden liggen voor het oprapen, en zijn al snel erg standaard. Maar neem voor nu dit mee: als je liefde uitleeft heb je de verdere vrucht van de Geest ook nodig. Dat Gods Geest je vreugde geeft van binnen, terwijl je een saai karweitje doet voor een ander. Vrede om niet uit het lood geslagen te worden van sommige reacties. Geduld, dat zeker ook. Vriendelijkheid, goedheid. Trouw, om vol te houden en het niet bij eenmalige daden te houden. En het mooie is: dat groeit allemaal samen op, want de vrucht van de Geest is één.

[slot: dat wil ik ook!]
Hoe krijg je deel aan dit nieuwe leven? Er is geen instant succesformule. Nee, groeien moet het! En dat zal het ook, als wij ons overgeven aan de Heer. Als we besluiten zijn weg van liefde te willen gaan, ondanks dat we wel weten dat we het zelf niet kunnen. Als we, zoals vers 24 zegt: onze eigen natuur et zijn hartstochten en begeerten aan het kruis geslagen hebben. Daar begint het mee. Maar dan begint het ook pas. Dan gaat het groeien. Het leven van Jezus in jou, het werkelijk goede en vervulde bestaan. Als de Geest het geeft.
Wij kunnen het niet maken, niet vinden. Maar God wil het ons geven door zijn Geest. En wij, wij mogen ernaar verlangen. Meer nog, we mogen ons ernaar uitstrekken om veranderd te worden naar het beeld van Jezus Christus. Doet u dat? Laten we niet te snel tevreden zijn!
We mogen het vragen, telkens weer: Geest van God, vul mij, vorm mij, verander mij. We mogen de verbinding met de Heer zoeken en vinden, in gebed en Bijbel en gemeente. Daar begint een vervuld leven, niet met dingen doen of willen Bij Hem. Blijf dan maar als een rank verbonden aan Hem, de wijnstok, alleen dán kan de vrucht rijpen. En de eerste vrucht is de liefde.
Moge de Heer ons geven dat deze vrucht bij ons zal rijpen. Strek je er naar uit! Dan krijgt Hij de eer, ervaren de mensen om ons heen zegen, en… dan bloei je zelf op.

Amen.