Uit de BIjbel is gelezen: Johannes 1:1-5, 10-12, 18

Gemeente van Jezus Christus,

[intro: kerstkoopjes]
Ik vond een schilderij dat ik graag wil Laten zien. Het is van Ulrich onrecht Martini en het hangt in een kerk in Solingen. U ziet het hier.

Het schilderij heet ‘Weihnacht’, ‘Kerst’. Neem gerust een moment om er naar te kijken…  Het is een schilderij waar veel op te zien is. Dingen die bij kerst horen. Het kindje Jezus natuurlijk, geboren in een arme stal; niet in het oude Bethlehem, maar in een hedendaagse stad. Jozef en Maria…

Maar er zijn ook veel andere dingen te zien. En dan valt het mij vooral op waar de meeste mensen zijn. Niet bij Jezus, daar kijken alleen een paar kinderen. Nee, de grote drukte is in de straat links. En die straat staat volgens mij voor wat er allemaal bij kerst hoort in onze tijd. Wat wij vaak van Kerst gemaakt hebben. Laten we even wat verder inzoomen.

Links de hele straat uit het schilderij, rechts wat details. Wat zien we? Drukte bij winkels, bij de slager, bij de kledingwinkel. Lichtjes voor de sfeer, een draaiorgeltje voor kerstmuziek. Een bestelbusje dat kerstbomen uitlaadt. Dan ineens een Sinterklaas en een mand met cadeautjes – je zou er ook een kerstman kunnen denken. Onderaan allerlei mensen met pakjes, en zelfs iemand met ski’s. Kerst, dat is immers de tijd van de wintersport in de kerstvakantie?
Wees eens eerlijk, is dit niet een heel aardig beeld van onze decembermaand? December is druk. Kerst is cadeautjes, sfeer, lekker eten. Wat een contrast met wat er aan de andere kant van de muur is [weer tonen ‘uitsnede’]. O ja, Jezus.

[Het wonder van de menswording]
Wat is het dan goed om hier in de kerk weer bepaald te worden bij waar het echt om gaat met kerst. Kerst: een kind geboren. Wie dat voor ogen houdt, zit al dichter bij de kern. En tegelijk is Kerst zoveel meer dan een gewone geboorte.

Dat zie je van buiten niet. Hier zie je Jozef, Maria, twee mensen met een baby. Je ziet niet anders dan twee mensen die een kindje gekregen hebben. Maar het is zoveel méér. We lazen uit de Bijbel, uit het Johannes-evangelie. Daar wordt het ons verteld wat hier voor ongelooflijk wonder gebeurt. Het Woord, God de Zoon, werd een mens. De Schepper wordt een schepsel. De Zoon van God wordt een mensenkind, kind van Maria [zwart scherm].
Het is niet in woorden uit te drukken, maar het is mijn taak het toch te proberen. God de Zoon, wordt een mens. En dan niet dat hij verschijnt in mensengedaante, even die vorm aanneemt. Nee, Hij wórdt een mens. Dat kindje daar in Bethlehem, dat ís God-onder-ons. Eén van ons. Hij kan, met eerbied gesproken, niet zeggen ‘nu heb ik deze rol lang genoeg gespeeld, nu stop ik weer’. Want het is geen rol. Hij wérd een mens. Geboren uit Maria. En dat is alle reden om je diep te verwonderen, en voor dit kind te knielen! Dat is Kerst: het wonder van de menswording van het Woord.

[De reden voor dit wonder]

Maar… wat heeft dat nu met ons te maken? Wat heeft de geboorte rechts voor verband met ons links, mensen van vandaag?
Om dat te zien, moet je je afvragen: waarom werd God de Zoon nu een mens? Waarom werd Jezus geboren, die God-met-ons is? Wel, hierom: omdat Hij ons zoekt. Omdat Hij meer wil zijn dan de maker van de mensen. Hij zoekt verbinding! [zwart scherm]

Ja, Hij zoekt verbinding. Alle dingen gemaakt zijn door het Woord. Heel de aarde, alle mensen en de rest: het is er omdat God sprak. Omdat de Zoon het deed ontstaan. Alles wat er is, gaf Hij het leven. Hij geeft ons het licht in onze ogen. De adem in onze longen. Het hele bestaan, het is een geschenk van God. Maar, zo hoorden we uit het evangelie ‘het licht schijnt in de duisternis, en het duister heeft het niet begrepen, niet omarmd’. God de Zoon geeft ons álles, elke dag. Maar wat is onze reactie als mensen? Nou, simpel gezegd: geen. We beantwoorden zijn gevende liefde niet. Terwijl dát nu juist de bedoeling is waarmee de Heer ons zoveel goeds geeft, terwijl dit het doel was waarvoor Hij ons maakte. Dat we zouden leven in verbondenheid met Hem. In toewijding, in wederliefde.
Maar het Woord riep geen antwoord op. Wij, gemaakt door God, levend op zijn aarde, zoeken Hem niet. En daarom, dáárom is het Kerst geworden. Het wonder van de Menswording. Als wij mensen God negeren, komt Hij ons zelf opzoeken, als mens. Daarom werd Jezus geboren. Omdat Hij mensen tot zich wil trekken.

[De reactie: ‘niet ontvangen’]
En dan? Werkt dat wel? Ik wou dat ik kon zeggen van ‘ja’. Maar het antwoord is vrees ik ‘nee’. We hoorden het uit het evangelie ‘Hij kwam naar wat van Hem was, maar wie van Hem waren hebben hem niet ontvangen’. Die Bijbeltekst wordt precies geïllustreerd op het schilderij dat we vanavond bekijken [toon weer hele schilderij]. Het Kind is gekomen, maar waar zijn de mensen? Druk met shoppen! De kerstdagen zijn te druk voor zo’n kind. We hebben onze handen al zo vol cadeaus dat we Gods cadeau niet meer aan kunnen pakken. De kerstmuziek klinkt zo luid dat we Gods roep niet horen. Dat we zijn open deur niet zien!

Op het schilderij zie je het precies. De poort is open, je kunt binnenkomen zonder kloppen. [tonen ‘uitsnede’] Maar wij zijn net die ezel: we steken ons achterste naar de open poort. Alleen een paar kinderen kijken verwonderd. Zei Jezus het later niet zelf? ‘Als je niet wordt als een kind zul je Gods koninkrijk zeker niet binnengaan’… Maar wij zijn graag groot. We consumeren, we lopen, we verteren, we kopen. En dat God ons zoekt, daar kunnen we weinig mee. Herken je jezelf? Herken ik mezelf zo?
Te weinig mensen kennen God, te weinig mensen vinden Jezus. Maar is dat omdat God zo ver is? Of is het omdat wij geen plaats hebben voor Jezus? Hij is niet ver weg, wíj zijn ver weg! Het Woord, ze Zoon, hij spreekt in elke zonnestraal. Zijn goedheid is zo vaak zichtbaar, in elke graanhalm die groeit, elke bloem die bloeit. Zien we het? En dan dat wonder van vandaag: met Kerst is Hij Zelf gekomen als kind. Maar hebben wij daar aandacht voor? Hij zoekt ons, zoeken wij Hem ooit? “Hij kwam naar wat van hem was, maar wie van Hem waren hebben Hem niet ontvangen”. Johannes heeft gelijk als hij dat schrijft…[zwart scherm]

[God blijft opzoeken]
Maar nu de goede boodschap vanavond. Die is dat God ons zoekt. Nog steeds! Hij zoekt, ook als mensen Hem niet zoeken uit zichzelf. Hij wil jou en mij niet overlaten aan onze zelfgekozen wegen zonder Hem. Hij wil werkelijk dat u Hem kennen zult, wat Hem dat ook mag kosten. En daarom, met eerbied gesproken, blíjft Hij het proberen, tot op de dag van vandaag.

Hoe dan? Toen Jezus kwam hebben veel mensen Hem niet ontvangen. Maar er waren er ook die in Hem geloofden, die hebben ervaren dat Hij licht en leven is. En met hen is het doorgegaan. Zij gingen erop uit, om in Gods naam mensen op te zoeken. Er kwam een kerk – en dan bedoel ik geen gebouw, maar de mensen die Jezus vonden en volgen, de eeuwen door. Hier is een kerk. En zo komt Jezus ook ons opzoeken, u en jou, vanavond.
Jezus wordt door Johannes genoemd het Woord-met-een-hoofdletter. Het woord dat een mens werd – wonderlijk. Maar dat woord klinkt nog steeds. Jezus zelf roept nog altijd. Als de boodschap klinkt. De goede boodschap, dat God niet liever wil dan dat jij, dat u in Jezus aan Hem verbonden bent. Ik mag die boodschap brengen, vanavond, en telkens weer: God blijft opzoeken. Hij roept jou om zijn goedheid te proeven. Om in zijn licht te leven. Hij wil zichzelf aan u kwijt.

[Oproep: antwoord in geloof]
[tonen hele schilderij]. Ontvang Hem dan, in deze kerstnacht! Want zeg nou zelf, ben je echt gelukkig daar in die consumerende massa, met je volle handen en volle hoofd? Jezus is ook voor jou te vinden. Hij is niet ver. Maar het begint met loslaten, met merken hoe je het zoekt waar geen echte rust is. Met merken hoe donker het eigenlijk is in die straat links, ondanks de sfeerlichten. Je mag er uit loskomen. Want je bent als mens gemaakt om in Gods licht te staan, te leven van wat Hij geeft, gratis.
Dank komt het uiteindelijk aan op geloven. Geloven in Jezus. Geloven, niet in een God ergens ver weg, maar vertrouwen op God die jou zoekt. Die jou alles wil geven. Jezus, die een mens wilde worden, zodat jij Gods kind kunt zijn. Jezus, die later zelfs zijn leven gaf, om jou van de dood te bevrijden. Jezus, Hem moet je hebben! Loop niet aan Hem voorbij, maar geloof in Hem. Ga op zoek, vind Hem die jou al zo lang zoekt!

Amen