Vanouds vormt de heiligenverering een belangrijk punt van verschil tussen de de Rooms-katholieke kerk en de protestantse kerken. In de Rooms-katholieke geloofsbeleving zijn heiligen niet weg te denken, van de naam van parochies en kerken tot schietgebedjes aan sint Antonius als er iets kwijt is. Protestanten hebben juist weinig met heiligen. Dat is te verklaren vanuit de tijd dat deze kerken ontstonden. In die tijd, aan het einde van de middeleeuwen, namen heiligen soms in de praktijk de plek in van God. Sint Rochus was bijvoorbeeld de heilige wiens voorspraak je kon inroepen bij de pest. In de praktijk kwam het echter voor dat iemand boos uitriep “moge sint Rochus je de pest laten krijgen!” Dan functioneerde deze heilige dus feitelijk als god van de pest. Bovendien was er een levendige handel in botjes en andere overblijfselen van heiligen, de zogenaamde relieken, waaraan allerlei magische krachten werden toegekend. Geen wonder dat de kerkhervormers alle heiligen rigoureus de kerk uitgooiden!
In de laatste tijd is echter iets boeiends op te merken. In de Rooms-katholieke kerk werden de heiligen veel minder belangrijk, heel wat beelden zijn sinds de jaren zestig zelfs letterlijk uit de kerken verwijderd. Heiligen worden, als ik het goed zie, ook meer gepresenteerd als voorbeelden dan als tussenpersonen richting de hemel. Bij protestanten groeit de laatste tijd echter juist het besef dat voorbeelden en verhalen over geleefd geloof belangrijk zijn. Geloof is geen theorie, het stempelt als het goed is heel het leven. Dat dat kán, en hoe dat eruit ziet, zie je in de levens van sommige gelovigen heel goed. Daarom is het goed over hen te horen en hun herinnering levend te houden. Niet om ze te vereren, maar om ervan te leren!
De Bijbel vertelt hoe het leven met God er tweeduizend jaar geleden uitzag. Maar hoe ziet zo’n leven er nú uit? Ik kan er natuurlijk vrome woorden over schrijven, maar dat werkt meestal weinig uit. Woorden wekken, maar voorbeelden trekken. Daarom denk ik dat ik de komende tijd gewoon eens wat verhalen ga vertellen, over ‘protestantse heiligen’. Wordt vervolgd!