Gemeente van Jezus Christus,
[intro]
de rozen waren weer extra duur deze week! En toch deden de bloemisten goede zaken. Hoe dat kan? Wel, het was Valentijnsdag afgelopen donderdag! Hebt u nog een valentijnscadeautje gekregen, of jij? De een vindt het commerciële onzin, de ander doet er enthousiast aan mee. Maar hoe dan ook: het was Valentijnsdag, de dag om je liefde te tonen aan degene van wie je houdt. Met een bos rozen, met chocolaatjes, of op welke manier dan ook. Zelfs kinderen van de basisschool zijn er druk mee bezig.
Nu is het natuurlijk wel de kunst om je liefde te tonen op een manier die echt iets zegt. Je kunt even een bos bloemen halen, desnoods bij het benzinestation, maar ja, hoeveel waarde heeft dat voor je partner? Een doos chocolaatjes is ook wel erg afgezaagd. Maar wat dan? Als praktische Nederlanders denken we al snel: het mag ook weer niet te veel kosten… Vooral natuurlijk als je al jaren bij elkaar bent. Als de liefde nog vers is, als je helemaal zweeft van verliefdheid, dan kan er veel meer vanaf. En zeg nou zelf: een mooi sieraad, of een romantisch etentje samen, dat zegt toch veel meer? Hoe toon je je liefde?
Dat brengt ons juist bij de geschiedenis van vandaag die we uit de Bijbel hoorde: een vrouw toont haar liefde voor Jezus. Niet met een bos bloemen of iets dergelijks, maar door zijn voeten te zalven met geurige olie. De keuze voor dit geschenk zegt al een heleboel, want zo’n flesje met geurige olie was destijds heel duur. Dat kostte wel een paar maandsalarissen! Zóveel is Jezus haar waard! Hoe komt dat? Wat is er tussen haar en Hem? Geen liefde in de zin van verliefdheid, dat blijkt wel uit het vervolg. Maar wat is hier dan aan de hand? We gaan het horen!
[het verhaal met verduidelijking]
Jezus is uitgenodigd om de maaltijd te gebruiken bij een Farizeeër, genaamd Simon. De man is waarschijnlijk gewoon nieuwsgierig wie die Jezus is, over wie hij al zoveel heeft gehoord. Zou hij echt een profeet zijn? De beste manier om erachter te komen, is om Hem gewoon maar eens uit te nodigen. Er waren ongetwijfeld nog meer mensen uitgenodigd. Het zou vast een levendig gesprek worden zo met die Jezus erbij. Simon wist al wel een paar dingen om het over te hebben.
Maar… het loopt allemaal anders! De maaltijd is nog maar net begonnen, of daar komt een vrouw de eetzaal binnenlopen. En niet zomaar iemand, het is een vrouw in de hele stad bekend stond als een zondares, een verdorven iemand! Wat is dat nu? Bij maaltijden waren destijds de deuren meestallopen, en er liepen wel vaker mensen binnen, bijvoorbeeld bedelaars, of gewoon kennissen van de gasten. Maar deze vrouw? Op haar zit Simon bepaald niet te wachten! De vrouw staat bekend als zondares, en in dit verband wil dat zeggen dat ze prostituee is of iets dergelijks. Geen goedkoop straathoertje, anders kon ze die dure olie niet betalen; misschien was ze maîtresse van de ene rijke na de andere, of hoorde ze bij een dure escortservice. We weten het niet precies. Hoe dan ook, ze loopt zomaar binnen en gaat meteen naar Jezus toe, die daar aanligt. Bij het voeteneinde van zijn rustbank barst ze in tranen uit.
De grondtekst vertelt het in één adem: ze barst in tranen uit, Jezus’ voeten worden nat, ze droogt die met haar haren (een schandaal, je haar hield je als nette vrouw bedekt!), ze kust zijn voeten hartstochtelijk (zegt de grondtekst), en ze zalft zijn voeten met olie. De zoete geur vult meteen de hele ruimte. Je kunt je voorstellen wat een verbazing en beroering dit bij de gasten teweegbracht! Simon denkt: ‘t is een schande! En die Jezus is dus geen echte profeet, anders liet hij dit niet toe!
[waarom de vrouw dit doet]
Ja, wat is hier aan de hand? Alle uitleggers zijn van mening dat de vrouw Jezus wil eren door hem te zalven. Ik denk dat het niet helemaal ging zoals ze gepland had. Als ze daar bij Hem staat, begint ze ineens te huilen, en dan gaat het zoals we net hoorden. Maar waarom wil ze Jezus haar liefde tonen? Dit komt niet uit de lucht vallen. Het kan niet anders of ze heeft Jezus eerder horen spreken, wel meer dan eens denk ik. Ze heeft zijn woorden opgevangen over dat ook zondaren welkom zijn bij God, en ze heeft die ingedronken. Bijvoorbeeld in hoofdstuk 5. Jezus ging zomaar bij een verachte tollenaar eten. Hij zei toen “gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar zieke. Ik ben niet gekomen om rechtvaardige mensen, maar om zondaren te roepen om een nieuw leven te beginnen”. Hoe voelde ze zich aangesproken! Want ze wist wel wat de mensen over haar dachten: zondares, zondige vrouw! En diep in haar hart voelde ze zichzelf ook zo. Ze keek wel hooghartig terug als de mensen nar haar keken, maar ze voelde zich slecht en onzeker. Ze wist wel dat haar levensstijl niet goed was. Geen echt geluk bracht, maar ook: in strijd met hoe God het wil. Maar ze zat er in vast. Ze had de hoop allang opgegeven om door God aanvaard te worden. Als er een God was, zou die wel niets van haar moeten hebben!
Maar Jezus… Jezus had haar hoop gegeven. Hij sprak over vergeving, over een nieuw begin. Ook voor haar kon het nog goed komen! Ze hoorde het, en ze geloofde het! Dit is de goede boodschap van het evangelie, ook u en jij mag het horen: er is bij God altijd een nieuw begin, wie je ook bent en wat je ook deed. Hij vergeeft en Hij vernieuwt! Dat geloofde deze vrouw. En dat niet alleen, ze gooide haar leven om. Dat het haar menens was, blijkt wel uit het feit dat het haar portemonnee mocht raken. Ze kocht een kostbaar flesje olie, om daar Jezus mee te eren. En nu staat ze hier, aan zijn voeten, vol emotie, vol liefde en dank. Verward ook denk ik. Wat heeft ze gedaan? Iedereen kijkt naar haar.
[hoofdzaak: liefde vanwege vergeving]
Ja, iedereen kijkt naar haar, behalve Jezus vreemd genoeg. Die kijkt naar de gastheer, bij wie het stoom bijna uit de oren komt. Rustig zegt Jezus: Simon, ik heb je iets te zeggen. En hij vertelt een verhaal over twee mensen met een schuld, de een een kleine, de andere een grote schuld. Bij beide wordt de schuld kwijtgescholden. Wie zal nu het meeste dankbaar zijn? “Eh, ja”, zegt Simon, “degene aan wie het meeste is kwijtgescholden natuurlijk!” Juist, zegt Jezus. En daarom doet deze vrouw dit wat je net zag. Ze is haar grote schuld kwijt! Alles is haar vergeven, al die dingen waar jij haar nog scheef voor aankijkt! God vergeeft ook haar!
Even terzijde: in vers 47 staat de verwarrende zin “haar vele zonden zijn haar vergeven, want zij heeft veel liefgehad”. Dat wil niet zeggen dat haar liefde de oorzaak is van de vergeving, maar juist andersom. Dat blijkt wel uit het vervolg van deze zin, en het blijkt ook uit de wat Jezus ervoor zei. Bedoeld is: uit haar grote liefde die ze toont, blíjkt wel dat er haar veel is vergeven.
En zo komen we bij de hoofdzaak in deze geschiedenis: uit je liefde voor Jezus blijkt hoeveel je van zijn vergeving weet. Dat is een spiegel waar Simon in mag kijken, en wij allemaal. Jezus houdt Simon de spiegel voor in drie punten, hij krijgt er behoorlijk van langs. Telkens doet deze zondige vrouw het beter dan hij: híj bood Jezus geen water aan om zijn voeten te wassen, dat moest Hij zelf maar scheppen uit het vat dat daarvoor bij de ingang van de zaal stond. Híj heeft Jezus niet gekust, of zijn hoofd gezalfd. De vrouw echter waste, kuste en zalfde Jezus wél. Zij heeft duidelijk méér met Jezus! En hoe komt dat: omdat haar veel vergeven is!
[hoe is dat bij ons, en waarom?]
En Simon dan? Is hem misschien weinig vergeven? Hij is immers een vrome Farizeeër, geen grote zondaar… Of weet hij misschien helemaal nog niet van de vergeving die Jezus kan schenken, van het nieuwe begin dat Hij geeft bij God?
Kijk, en zo komt het langzamerhand toch wel dicht bij ons. Op wie lijken wij het meeste? Op de vrome Simon, of op de dankbare zondares? U of jij hebt vast wel iets met geloof, anders zat je hier niet – tenzij je moet van je ouders… Maar de vraag vanmorgen is: hoeveel liefde heb je voor Jezus, hoeveel hou je of houdt u van Hem? Als je je eigen geloof moest beschrijven, is ‘liefde voor God, liefde voor Jezus’ dat het eerste wat in je opkomt? Als ik eerlijk ben, bij mij niet. Ik zou eerder spreken over vertrouwen, over dingen aannemen – maar brand ik van liefde? Ai… ik lijk eerder op Simon denk ik, dan op die extravagante vrouw!
Misschien is dat ook voor u of jou wel zo. Ik denk dat wij hier in de kerk niet zo van het uitbundig uiten van onze gevoelens zijn, dat heeft ook met cultuur te maken. Maar het zit hem niet alleen in het uiten, het begint bij wat er ín ons zit. Is daar dan stille liefde voor de eer, is ons hart vol dank en eer? Of… is dat ons vreemd?
[hebben wij veel vergeving nodig?]
Maar ja, laat is het eens bot zeggen: waarom zou je God, waarom zou je Jezus liefhebben? Die vrouw wist het wel: omdat al haar grote zonden haar zijn vergeven, omdat ze opnieuw mocht beginnen, omdat God haar toch aanvaardde, ondanks alles! Veel liefde – want veel vergeven. Zou hier misschien het probleem zitten. Ja, vergeving… We geloven dat God vergeeft, dat Jezus daar zelfs zijn leven voor gaf. Maar dat u of jij of ik nu echt zoveel vergeving nodig hebben? Zo slecht zijn we toch ook weer niet? Ik vrees dat wij, en ik sluit mezelf in, het wonder van Gods vergeving vaak maar heel oppervlakkig beseffen. En dáárom hebben we weinig lief.
Maar… zijn wij dan zulke zondaars? Nou… wij kijken vaak alleen naar de daden, God kijkt ook naar de omstandigheden. Een vrouw in de prostitutie is op opvallende wijze zondig bezig. Maar hoe denk je dat de meeste van die meisjes daar terecht komen? Vaak was hun leven vol onveiligheid en ellende, en Gods geboden kennen ze helemaal niet. Zou de Heer dat niet meewegen? Terwijl u of jij, die het goed hebt en van jongs af aan Gods geboden het meegekregen – zou God dan niet veel strenger kijken? Opvallend altijd weer, hoe Jezus mild is tegen tollenaars en zondaars, maar hard tegen de vrome Farizeeërs.
Ik moet u eerlijk zeggen: ieder mens staat in de schuld bij God, ik en u en jij! ! Bij de een zal de schuld groter zijn dan bij de ander, net als ik het verhaal van Jezus. Maar voor ons allemaal geldt: we kunnen hem niet afbetalen. Bij God geldt niet dat je bijvoorbeeld een vloek kunt wegwissen door een goede daad, of zelfs niet door tíen goede daden. Goed leven, naar Gods wet, is simpelweg de eis! Daar verdien je niets mee. Wat slecht is, is niet uit te wissen door onszelf. Dat kan alleen als God het vergeeft! En God zij dank, dat wil Hij doen, maar alleen als wij het Hem vragen. En dat is wel gratis,maar niet goedkoop. Jezus moest er zijn leven voor geven. Ja, óók voor al die kleine dingen in uw leven. Opgeteld is het toch een grote berg. En trouwens, vergeet ook de gróte zonden niet – want die zijn er ook! En nu is het wonder, de goede boodschap van God: dat Hij jou en mij dat álles wil vergeven, om Jezus’ wil, en telkens weer!! Is dat geen reden om heel dankbaar te zijn, om van Hem te houden? Laten we dat nóóit, maar dan ook nooit vergeten!
[slot]
O mensen, wat houdt deze geschiedenis ons dan de spiegel voor! Houdt u van de Heer, en jij? Beseffen we wel hoe groot het wonder is dat je bij Hem mag horen? Beseffen we wel wie wij zijn? In uiterlijk gedrag misschien best aardig bezig – ik hoop het. Maar toch: we dragen allemaal het stempel ‘zondaar’ op ons voorhoofd. We moeten leven van Gods genade. Als je beseft dat je ook mág leven uit zijn genade, dan kun je toch niet anders dan houden van Hem?
Tegenover God moeten we ons allemaal opstellen naast de vrouw uit dit verhaal. We kunnen nóóit op haar neerkijken zoals een Simon deed. En als je het wel doet, dan ben ik bang… dan ben ik bang dat je óf jezelf nog heel slecht kent, óf dat je überhaupt niet van Gods vergeving weet.
Maar laten we niet naar onszelf kijken, laten we vooral naar Jezus kijken en luisteren. Luisteren wat Hij zegt over vergeving, over de zíeken waar hij voor kwam, over altijd een nieuw begin, wie je ook bent – als je maar tot Hem keert. Laten we kijken naar de weg die Hij ging, naar wat het Hem kostte tot op het kruis. Daar zullen we de komende weken tot Pasen weer veel van horen. Zó groot is onze schuld dat Hij eraan onderdoor ging. Zó groot is zijn liefde, dat Hij onze schuld wilde dragen. Zouden wij Hem dan ook niet liefhebben, die ons zo liefhad en zo vergeeft?
Ja, laat het blijken in ons leven. Dat we niet allereerst leven als vrome mensen – die zijn meestal onuitstaanbaar. Laten we leven als vergeven zondaren, die daarom vol liefde zijn, voor God en mensen. Laat het maar blijken in je leven, dat je houdt van de Heer. En doe dan maar net als deze vrouw, trek je niets aan van wat anderen ervan denken, maar volg je hart.
Hoeveel houd jij van de Heer? Hoeveel houdt Hij van jou? Het eerste weet ik niet, het laatste weet ik wel. Veel. Heel veel. Tot aan het kruis.
Amen