Uit de Bijbel is gelezen Exodus 34:27-35 en 2 Korinthe 3:7-18

Gemeente van Jezus Christus,

[intro ‘uitstraling’]250
sommige mensen hebben uitstraling. Veel mensen voelen zich gewoon een grijze muis, maar af en toe heb je iemand die dat duidelijk níet is. Als ze een vertrek binnenkomen, trekken ze meteen de aandacht naar zich toe. Ze hébben iets, wat bijna niet in woorden is uit te drukken. U of jij zult vast wel mensen in de omgeving in gedachten kunnen nemen die uitstraling hebben. Die ene jongen op school, die bepaalde politicus, of gewoon je buurvrouw. Wat is dat toch? Het is niet altijd dat ze er nu heel knap uitzien, of dat ze de allerintelligentste zijn, of de rijkste… En toch, ze hébben iets. Wat is dat? En misschien vraag je je ook wel af: hoe zou ik daar iets van kunnen krijgen. Op internet vond ik dingen als: 14 tips om meer uitstraling te krijgen. Daar staan dan dingen als ‘sta rechtop, denk positief, oefen je glimlach…’ en dat zal er inderdaad allemaal wel mee te maken hebben. Maar of je het zo kunt maken? Volgens mij is het zelfs zo dat hoe meer je uitstraling wílt hebben, des te zekerder is het dat je die niet hebt…
Uitstraling. Daar gaat het vanavond over. En dan in het bijzonder: de uitstraling die je hebt als christen. Heb je dat? Moet dat? Kun je dat maken? Hoe werkt het? Van die vragen, daar willen we bij stilstaan.

[Mozes die straalt]350
In het Bijbelgedeelte uit Exodus dat we hoorden, komen we iemand tegen die wel heel letterlijk uitstraling heeft. Mozes! Zijn gezicht straalt, straalt zó dat de mensen er bang van worden. Hij moet zelfs een doek voor zijn gezicht doen.
Wat is hier aan de hand? Wel, Mozes is bij de HEER geweest, en dat heeft iets met hem gedaan. We hebben er vanmorgen over gehoord hoe dat ging, maar voor wie er toen niet was nog een korte samenvatting. Mozes sprak met God, maar dat niet alleen, hij had ook gevraagd of hij de HEER mocht zíen. ‘Toon mij toch uw heerlijkheid!’ De HEER had gereageerd dat dat niet kan: geen mens kan God zien en leven. Zijn stralende heiligheid zou een mens doen vergaan, alsof je te dicht bij de zon zou komen. Rechtstreeks God zien is voor een mens niet weggelegd. En toch, toch mocht Mozes iets van God zien, als bijzonder voorrecht. De Bijbel zegt het zo ‘ik zal voorbijgaan, en dan zult u mij van achteren zien’. Wat Mozes zag, we weten het niet! Hoe kan dat ook – heeft God überhaupt een zichtbare vorm? Maar, hoe dan ook, Mozes zag iets, was heel dicht in de nabijheid van God. En dat, dat heeft zijn invloed op Mozes achtergelaten. Iets van de glans van God ligt nu ook op hem. Het is, bedacht ik, alsof je in aanraking bent geweest met radioactief materiaal, en daardoor zelf ook radioactief bent geworden. Je merkt het zelf niet, maar het heeft je besmet.
Zoiets is er ook bij Mozes gebeurd. Hij heeft het zelf niet door, maar als de mensen hem zien als hij de berg afkomt, dan zien ze het meteen. Mozes straalt Gods glorie uit! Het maakt ze bang, zodat Mozes zich moet bedekken. Dat is nu wat je noemt uitstraling!
Even tussen haakjes, het Hebreeuwse woord voor ‘stralen’ is hetzelfde als het woord voor ‘horens’. Vandaar dat er veel oude afbeeldingen zijn van Mozes met twee horens op zijn hoofd, bijvoorbeeld door Michelangelo. Maar het zal duidelijk zijn dat je zo het punt mist waar het om gaat: Mozes straalt door zijn ontmoeting met God. Horens op je hoofd associeer ik meer met de duivel!

[onze uitstraling]400
Mozes was dicht bij de HEER geweest, en daarom straalde hij zo. Nu hebben wij vandaag het Heilig Avondmaal gevierd, en daar mochten we ook in de nabijheid van de Heer zijn. Zoals een lied het zegt dat we zojuist aan de tafel zongen ‘geen verstand kan dit verklaren, geen dit wonder evenaren, dat in t brood dat wij hier eten wij met God zijn aangezeten’. We mochten Hem ontmoeten in brood en wijn, daarin iets zien van wie Hij is.
Wat ik mij dan afvraag, als ik deze geschiedenis hoor, is dit: laat de ontmoeting met de Heer aan zijn tafel ons ook stralen? Want dat is blijkbaar het gevolg van zo’n ontmoeting. Dan gaat het natuurlijk voor ons niet om zo’n letterlijke glans als bij Mozes – gelukkig niet. Maar wat stralen wij uit, als mensen die de Heer ontmoet hebben? In het Bijbelboek Handelingen lezen we er van. Petrus en Johannes staan voor de Joodse Raad, en ze verbazen de leiders door hun houding en hun woorden. Dan lezen we het volgende: ‘…en ze realiseerden zich dat beiden in Jezus’ gezelschap hadden verkeerd’. Daar is blijkbaar iets van te merken!
Ik denk dat het nu nog zo is. Zou het niet aan een mens te merken zijn, als je dicht bij Jezus leeft? In je uitstraling? In je houding en in je woorden? Meteen zou iemand kunnen denken: nou, dat werkt bij mij niet zo hoor. Ik geloof niet dat ik nu een andere uitstraling heb dan mijn buurman, die niet aan het Heilig Avondmaal deelneemt, die niet eens gelooft zelfs! Ja, het zou wel moeten misschien… Maar nee. Als u of jij zo denkt, neem dan vanavond het volgende mee: Mozes straalde iets uit van God zonder dat hij het zelf doorhad. Anderen zagen het, hijzelf niet! Zo kan het nog steeds gaan. Anderen merken echt meer van hoe uw geloof uw leven stempelt dan u zelf denkt! Het is geen moeten, het gaat als vanzelf, als je dicht bij God leeft. Misschien kent u wel van die mensen die dat hebben. Van zichzelf zouden ze nooit zeggen dat ze zo’n uitstraling hebben of zo’n groot geloof. Maar voor jou zijn ze een duidelijk voorbeeld, hoe ze iets uitstralen van God en zijn goedheid. Een ander ziet het vaak meer dan jezelf!

[uitstraling: op God lijken]200
Iets van God, iets van Jezus uitstralen. Het is een gave en tegelijk een roeping. Jezus zegt het: jullie zijn het licht voor de wereld. En hoe? Door iets van God over te nemen, op Hem te gaan lijken. We hoorden vanmorgen hoe de HEER is: liefdevol, genadig, vol geduld, trouw, oprecht… Wie Hem leert kennen, gaat zelf daar iets van weerspiegelen. Ik hoop dat het bij u en jou zo is – en mij mezelf ook natuurlijk!
Nu lopen we echter wel vast met dit Bijbelgedeelte over Mozes. Want ja, Mozes gaat iets van de HEER weerspiegelen. Echter niet die dingen die ik zojuist noemde. Nee, Mozes gaat juist die ándere eigenschappen van God weerspiegelen, waar we vanmorgen als eerste over hoorden: zijn hoogheid en heiligheid. Mozes gaat dáárvan stralen, van Gods glorie en grootheid. En net als geen mens God kan zien, stoot de uitstraling van Mozes de mensen af. Ze worden er bang van! Zo’n uitstraling willen wij toch niet hebben? Of is wat er met Mozes gebeurt toch iets anders dan wat wij noemen ‘iets uitstralen’?

[verschillen OT/NT]400
Gelukkig komt de geschiedenis van Mozes en zijn stralende gezicht nog een keer terug in de Bijbel, in een brief van Paulus. Ook dat hoorden we. Dat gedeelte, al is het lastig, werpt toch nieuw licht op de geschiedenis! Paulus zegt niet: net als Mozes, zo ook wij. Nee, hij maakt juist een contrast tussen toen en nu. Hij zet de letters van toen, de stenen platen met de tien geboden, tegenover de Geest die gelovigen nu mogen hebben. Hij spreekt van veroordeling tegenover vrijspraak, hij zet het verdwijnende van toen tegenover het blijvende van nu. Er is dus juist verschil tussen de uitstraling van Mozes en de uitstraling van een christen nu. Het is goed om dat te zien!
Drie dingen wil ik hierbij noemen. Allereerst,en dat is het belangrijkste: de glans die Mozes had was eenmalig en verdween. We lezen in het vervolg niet meer over zijn sluier, dus blijkbaar was de glans na een tijdje vervaagd. Maar, zegt Paulus, wie bij Jezus hoort heeft een blijvende uitstraling! Het is dus niet zo dat u nú veel van de Heer moet uitstralen omdat u net het Avondmaal hebt gevierd, en dat het dan langzaam wegebt, tot het weer Avondmaal is of u een andere bijzondere ervaring hebt en uw uitstraling weer opgeladen wordt… Nee, zo is het niet! Een voorbeeld: ik hoor wel eens mensen die zeggen: op die conferentie, of bij díe Avondmaalsviering, tóen was ik zo vol van God. Maar nu is het weer zo weggezakt… En ze kijken uit naar weer zo’n bijzonder moment als het ware om op te laden. Maar Paulus zegt: wie bij de Heer hoort, wordt dagelijks veranderd naar zijn beeld, door de Heilige Geest. Wij leven niet in het Oude Testament waar een ontmoeting met God iets zeldzaams is. Wij mogen de Heer dagelijks ontmoeten in gebed en in de Bijbel. Ja, Hij woont zelfs in ons hart met zijn Geest – dat is de diepste bron van elke uitstraling die je als christen kunt hebben. Dus geen leven van piekervaringen, nee, een eenvoudig dagelijks leven met Hem.
Ten tweede: Mozes moest zijn gezicht bedekken, zijn uitstraling werkte niet uitnodigend. Mozes stapte om zo te zeggen niet in het vliegtuig om overal te stralen. Het is pas in het Nieuwe Testament dat Gods glorie en goedheid overal bekend worden gemaakt, door zendelingen die het vliegtuig nemen, maar vooral door gewone christenen in hun eigen omgeving. Wij mogen overal uitstralen wie onze Heer is, en dat mag nu gelukkig uitnodigend werken!
En ten derde: destijds was er maar één persoon die iets van God uitstraalde: Mozes. De gewone mensen hadden dat niet. Maar nu, nu is Jezus de Middelaar net als Mozes, en Hij maakt dat heel zijn volk uitstraling krijgt.

[Jezus]300
Ja Jezus, Hij is natuurlijk hét grote verschil tussen toen en nu. Jezus, hij wordt in de Hebreeënbrief letterlijk genoemd ‘de afstraling van [Gods] heerlijkheid’ (Hebr. 1:3). In Hem ontmoeten we God. Hetzelfde als in het Oude Testament, maar toch ook zo anders. Vanmorgen hoorden we dar twee dingen over: hoe de HEER enerzijds zo groot en heilig is dat Hij niet te benaderen is, en aan de andere kant juist liefdevol en genadig en geduldig is, een God die de God van mensen wil zijn. In Jezus, onze Heer, zien we hoe die tweede kant op de voorgrond treedt ten koste van het eerste. In Jezus mag je zoveel meer zien van God dan een glimp van zijn achterkant! En dan blijkt bij Hem helemaal hoe God ten diepste is, in zijn diepste wezen: liefdevol, genadig, vol geduld, vergevend en trouw. Laat ik het zo zeggen: de ontzagwekkende, zelfs afschrikwekkende buitenkant valt weg, en alle nadruk valt op wie God wil zijn voor ons. Zó mogen we de HEER leren kennen. Niet door een onbemiddelde blik, maar door een blik op de Middelaar: Jezus, die ons zo liefhad dat Hij zijn leven voor ons gaf!
Zó ontmoeten we God in het Heilig Avondmaal: als onze genadige vader door Jezus Christus. En omdat we Hem zó mogen kennen, mogen we op die manier iets van Hem uitstralen. Niet als Mozes, die de HEER letterlijk zag, los van Jezus. Wij mogen God zien door Jezus, en daarom iets van Jezus uitstralen, op Hem gaan lijken. Niet van Gods buitenkant, maar van de binnenkant!

[uitstralen: op Jezus lijken]300
Ja, wie in Jezus gelooft, mag de Vader kennen, én mag zelf op Jezus gaan lijken. Paulus schrijft erover, en een bekend opwekkingslied is gebaseerd op de woorden uit vers 18: ‘staan wij oog in oog met U Heer, daalt uw stralende licht op ons neer. Zichtbaar, tastbaar wordt u in ons leven. U volmaakt wie volkomen zich geven. Schijn in mij, schijn door mij!’
Zo mogen ook wij schijnen, stralen, iets van de Heer uitstralen. Niet speciaal omdat we nu vandaag Avondmaal hebben gevierd, maar omdat we de zijne zijn, altijd! En hoe dat dan concreet uitwerkt? Dan kom je al snel bij de vrucht van de Geest uit. Die vrucht groeit in het leven van wie bij Jezus hoort: liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. Vergelijk dat eens met hoe de HEER zichzelf voorstelde vanmorgen: heel veel overlap.
Iets uitstralen van God,die je ontmoet hebt. Is dat iets wat moet? Het is vooral iets dat gebeurt! Je kunt zelf geen vruchten laten groeien, niet in je hart en niet in je tuin. Dat is het wonder van God, dat die er komen. We kunnen wel onkruid wieden, mest geven en water. Strijden tegen de zonde, bidden en de Bijbel lezen. Dan zal je meer en meer een mens worden met uitstraling. Niet jouw uitstraling, maar Gods uitstraling!

[slotje]200
Ik begon ermee: uitstraling, kun je het maken? Nee! Uitstraling als gelovige, kun je dat maken? Ook niet! Maar geloof dit maar: Gods Geest wil het laten groeien. Ook het Heilig Avondmaal was daarvoor weer een stukje voeding. Dank dan de Heer, om wat Hij geeft, en bid dat je er voortdurend uit leeft! Dan krijgt God de eer, dan ben je er zelf goed mee, en zal het uitstralen naar buiten.
Amen