Gemeente van Jezus Christus, hier en thuis,

[intro]
“Wees waakzaam, wees op uw hoede, want de duivel gaat rond!” dat is de oproep die vanmorgen naar ons toekomt uit de brief van Petrus. Waarom roept Petrus daar zo toe op? Een stukje eerder in zijn brief stond al net zo’n oproep, we hoorden het enkele weken geleden: wees bezonnen en helder van geest. En helemaal aan het begin van zijn brief ook al, in 1 vers 13: ‘Laat uw geest voortdurend paraat zijn, wees waakzaam’. Waarom hamert Petrus toch zo op waakzaamheid?
Zou het misschien zijn vanwege zijn eigen ervaringen van vroeger? Zou het zijn omdat hij zelf vroeger niet op zijn hoede was? Toen Jezus ging bidden in de tuin van Getsemané, was Petrus daarbij geweest met Jakobus en Johannes. Jezus had gezegd: blijf hier en waak met mij! Maar wat was er gebeurd? Petrus en de anderen waren in slaap gesukkeld. ‘Kunnen jullie niet één uur met mij waken?’ had Jezus verwijtend gevraagd. En daarna, in het huis van de hogepriester. Petrus was Jezus gevolgd nadat hij was gevangengenomen in Getsemané. Jezus hád Petrus nog gewaarschuwd aan het begin van de avond: voor de haan kraait zul je mij drie maal verloochenen. Maar was Petrus alert, op zijn hoede, waakzaam? Nee! Zodra een dienstmeisje vraagt ‘hoor jij ook niet bij die Jezus?’, haakt hij af, maakt hij zich van Jezus los, verloochent Hem.
Petrus had het zelf ervaren: als je niet heel goed oppast, dan heeft de duivel je zo te pakken. Dan scheurt hij je los van de Heer, dan blijft er van je geloof niets over. En daarom denk ik, door deze ervaring, roept hij zo scherp op: wees waakzaam, wees op uw hoede, want de duivel gaat rond!

[wees waakzaam in de eindtijd!]
Ik zei al: de oproep van vandaag lijkt op die van de vorige keer: wees bezonnen, houd uw geest helder, want het einde van alle dingen is nabij. En dat is geen toeval! De vorige keer hoorden we dat een christen hóóp mag hebben, ook als de ondergang van de aarde dichtbij lijkt te zijn. En dat is waar. Maar vandaag horen we iets anders: in de dagen waarin wij leven moeten we wáákzaam zijn. Dat ook. Hoopvol, maar ook: op onze hoede! Ben jij dat trouwens, of u? Ben je alert om bij de Heer te blijven, en op je hoede voor wat je van Hem wegtrekt?
Wees waakzaam, zegt Petrus want 1) het einde van de wereld nadert, en 2) de duivel zwerft rond als een brullende leeuw. Die twee hebben alles met elkaar te maken! Sinds Jezus kwam, stierf en opstond leven we in de laatste dagen, zo zegt de Bijbel. De laatste periode van de wereldgeschiedenis, de tijd tot Hij komt. Maar dat is óók de tijd waarin de duivel, de macht van het kwaad, nog extra hard zijn best doet. Hoe dat zit, hoorden we in Openbaringen 12. Daar wordt in beeldende taal beschreven hoe een geweldige draak wordt verslagen en op de aarde geworpen. Wie die draak is, wordt er bij gezegd: ‘hij is de slang van weleer, die duivel of satan wordt genoemd’. Wanneer wordt die draak verslagen? Op het moment dat er een kind wordt geboren, een Kind met een hoofdletter. Dat is Jezus. Hij is gekomen om het kwaad te verslaan, dood en duivel te overwinnen. Met zijn dood en opstanding heeft Hij in principe de overwinning behaald op elke duistere macht. Daarom wordt in dat visioen in Openbaringen de draak uit de hemel gegooid en op de aarde geworpen. Mooi, zou je zeggen! De duivel overwonnen! Ja… en nee. Want hij is niet verdwenen, maar op de aarde gegooid. En daar…. daar zijn wij. We lezen “hij is woedend, omdat hij weet dat hij nog maar weinig tijd heeft”.
De duivel is een slechte verliezer. Hij geeft niet op, maar hij wil in de tijd die hij nog heeft hier, zoveel mogelijk kwaad aanrichten. Gods wereld en vooral Gods kinderen zoveel mogelijk kwaad doen. Je zou het kunnen vergelijken met hoe het helaas bij sommige echtscheidingen gaat. Het huwelijk is kapot, maar één van beiden kan het niet aanvaarden en maakt er een vechtscheiding van: de ander het leven nog zoveel mogelijk zuur maken en alles tegenwerken.
Zó ook de duivel. Hij is in principe verslagen met Pasen, dat weet hij wel. Maar hij geeft nog niet op. Hij is woedend. Hij zwerft rond als een brullende leeuw op zoek naar een prooi. Dáárom die oproep: wees waakzaam! Ja, Jezus is overwinnaar, wie gelooft in Hem mag hoop hebben en zekerheid, maar die moet ook oppassen. De duivel zwerft woedend rond en wil alles wat van God is, kapot maken!

[zijn aanvallen]
Dat klinkt wel angstig, of niet? Of misschien klinkt het u of jou ook wel raar in de oren. Een duivel die het op je ondergang voorzien heeft? Ik kom hem nooit tegen, denk je. Maar dacht je dat de christenen aan wie Petrus schrijft de duivel letterlijk tegenkwamen? Nee. Maar… wel iets anders. Uit de preken preken over de Petrusbrief van de afgelopen tijd hebt u vast wel begrepen dat christenen toen te maken hadden met achterstelling, wantrouwen, vervolging. Er was vijandschap, er was de druk om het geloof maar op te geven! Wel, dát bedoelt Petrus als hij zegt ‘de duivel gaat rond als een brullende leeuw’. Die vijandschap en die vervolging zijn er niet zómaar, daar zit iets áchter. De duivel, de macht van het kwaad, die alles van God wil kapotmaken. Die jou van Jezus wil scheiden. De duivel zie je niet, natuurlijk niet, maar als je oplet merk je zijn werk! I
Petrus schrijft ‘besef dat uw uw broeders en zusters, waar ook ter wereld, onder hetzelfde leed gebukt gaan’. Ook nu zijn er genoeg broeders en zusters wereldwijd die felle strijd en tegenstand ervaren. Onlangs las ik een indrukwekkend interview met twee mensen uit Pakistan die als gevolg van valse beschuldigingen jaren in de gevangenis hadden gezeten, gescheiden van hun kinderen. Nu gelukkig eindelijk vrij en in een ander land… maar als je leest wat die hebben meegemaakt. Ja, die begrijpen wel wat Petrus zegt: de duivel gaat rond als een brullende leeuw op zoek naar een prooi!
Maar wij? Onze situatie is natuurlijk heel anders. Maar ook wíj moeten waakzaam zijn! De tegenstander wil ook jou van de Heer lostrekken, als je tenminste bij Hem hoort. Alleen.. hier doet hij het vaak anders. De duivel is op sommige plaatsen en in sommige tijden een brullende leeuw. Ik denk echter dat hij bij ons vooral een sluipende leeuw is, die ongemerkt dreigt. En dat zeg ik niet omdat ik anders niet uit de tekst kom, Paulus schrijft het in 1 Korinthe 11:14 ‘ook Satan vermomt zich als een engel van het licht’. Hij brult niet altijd! Maar hij wil nog altijd het zelfde: verslinden, dat wil zeggen, ons voor nu en altijd van de Heer scheiden.
Hoe zou hij dat dan heden ten dage doen? Ik denk bijvoorbeeld door welvaart. Dat we het zo goed hebben dat we God niet meer nodig denken te hebben. Of door drukte waardoor je God vergeet, door voortdurende prikkels zodat we geen tijd hebben voor enige bezinning. De duivel valt aan, als hij bij zorgen en problemen de ‘waarom’-vraag voor in ons hart zet. Of, iets heel anders, ik denk aan de hele atmosfeer in de maatschappij die bij al haar denken en doen niet met God rekent, en waar je ongemerkt aardig wat van inademt, of je wilt of niet! Ik denk, ook in onze tijd, toch ook aan vijandige reacties, onbegrip en wantrouwen tegen geloof.
Voel je weleens hoe deze dingen je los van God willen trekken? Wees waakzaam, wees op uw hoede! Christenen in andere landen, waar vervolging is, bidden soms voor óns. Zij zijn de dreigingen hier duidelijker dan wij, denk ik wel eens. Besef dit, zonder onnodige angst, maar wel met ernst, besef dit: uw vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw opzoek naar een prooi! Als je bij de Heer hoort tenminste, anders kan hij je met rust laten…

[vaststaan door geloof]
Maar wat nu? Steeds maar waakzaam zijn, alles wantrouwen omdat het een aanval van de boze kan zijn? Nee, alsjeblieft niet! Dat is geen gezond geloof, dat is geen gezond leven. Wat moet je doen? Niet alleen waakzaam zijn, maar ook weerbaar. Petrus zegt het: stel u tegen hem te weer, gesterkt door uw geloof. Letterlijk staat er’… die je moet weerstaan, sterk in het geloof’. Gelóóf, dat is nodig. En dat wil zeggen: geen concentratie op wat de boze zou doen, maar gericht zijn op de Heer. Gelóóf, dat is het geheim. Ik dacht bij de voorbereiding voor deze preek even: ja maar, hoe dan? Hoe weersta je de duivel dan gesterkt door het geloof? Maar ik merkte dat die vraag niet klopt. Er zijn geen trucjes of wondermiddelen, alleen dit: sta vast in het geloof. Dat ís de manier. In Efeze 6 staat nog wel iets uitgebreiders, over de geestelijke wapenrusting waarmee je de duivel kunt weerstaan – dat moet je thuis maar eens lezen vandaag. Maar dan staat er toch: ‘draag bóvenal het geloof als schild waarmee u alle brandende pijnen van de boze kunt doven’. Bóvenal het geloof.
Wat is dat dan, geloof? Het is heel eenvoudig wat vers 6 en 7 zegt van ons Schriftgedeelte. Vers 6:j e onderwerpen aan Gods hoge gezag – hem als Heer erkennen. Weten dat Hij alle macht heeft, ook over jouw leven, en je aan Hem overgeven. Maar dan ook vers 7: al je zorgen op Hem afwentelen. Weten dat de Heer voor je zorgen zal en je in zijn liefde zal dragen. Dát is geloof. En wie dát heeft, die staat vast tegen de aanvallen van de boze. De duivel wil onze band met God verbreken – of als die er nog niet is, er alles aan doen om te voorkomen dat die ontstaat. En wat is dus de beste remedie tegen al zijn listen en aanvallen? De band met God aanhalen. Vast staan in het geloof!

[onze Leeuw is groter]
Weet u, weet je, de duivel heeft veel macht – je moet hem nooit onderschatten. Maar: onze Heer heeft álle macht. Jezus zegt het zelf, Mattheüs 28 ‘aan mij is álle macht gegeven, in de hemel en op aarde’. Als je jezelf onder zijn gezag stelt, dan hoef je dus niet te vrezen voor de duivel. De kerkvader Augustinus zegt het zo: onze leeuw is groter! Want ja, de duivel is een woest brullende leeuw, kijk wat hij in de wereld aanricht! Maar door wie is Hij verslagen? Ook dat lezen we in het Bijbelboek Openbaringen. Hij is verslagen door de Leeuw uit de stam van Juda, door Jezus Christus. Hij is óók een leeuw, en Hij is de sterkere leeuw. De een is woest, de ander is goed. De duivel is een leeuw en een draak, maar Jezus is de leeuw die een lam is. Hij is zachtmoedig en nederig, en tegelijk sterk en machtig. en hoe sta je sterk? Als je naar Hem kijkt, en gelooft, gelooft, wéét en vertrouwt dat Hij voor jou zal zorgen. Dat Hij voor jou heeft geleden en gestreden, en dat Hij voor je zal strijden!
Jezus, de leeuw die een lam is. Hij mag ons houvast zijn. Ik lees momenteel thuis de ‘Narnia’-boeken van C.S. Lewis voor – ik kan ze iedereen aanraden die ze nog niet kent. Daarin komt de leeuw Aslan voor, als symbool van Jezus. Misschien moeten we dat beeld maar vasthouden vandaag. Kijk liever naar Hem, dan je te concentreren op de brullende leeuw die je als prooi wil hebben. Gelóóf in Hem, in Jezus. Geef je zorgen, drukte, twijfels aan Hem over, dan zul je de duivel wel weerstaan!

[aansporing tot geloof in Hem]
‘Bied weerstand, vast in uw geloof’ – dat is de oproep. Waakzaam zijn en weerbaar. Waakzaam zijn, dat als eerste. Niet suffen en dan overvallen worden. Op je hoede zijn, weten dat er een wild dier rondgaat, woedend, juist in deze laatste tijd. Zijn woede zal zich toespitsen naarmate de wederkomst nadert, wees daar maar zeker van, kijk maar weer in het Bijbelboek Openbaringen! Maar het zijn de wilde stuiptrekkingen van de gevallen draak die ten dode is gedoemd. Ja, die kunnen heel gevaarlijk zijn, zoals elk wild dier dat in het nauw is gedreven extra gevaarlijk wordt. Op je hoede zijn dus. En niet alleen voor zijn luide brullen en opvallende aanvallen, maar óók voor zijn geniepig wegtrekken bij de Heer vandaan.
Maar de oproep gaat verder: wees waakzaam, en… weersta hem, vast in het geloof. Wees weerbaar. Dat kán dus. Je bent geen weerloos diertje tegenover een wreed roofdier. Je kunt hem weerstaan. Je bent als christen een strijder in het kamp van de leeuw van Juda. En dan staat er in vers 10 die geweldige bemoediging: “God, de bron van alle genade, heeft u geroepen om in Christus Jezus deel te krijgen aan zijn eeuwige luister” – dat is al een geweldig vooruitzicht: de overwinning is zeker, en daar zul je in delen als je bij Hem hoort. Maar ook staat er “Hij zal u sterk en krachtig maken, zodat u staande zúlt blijven en niet meer zult wankelen”. Hoor je dat? Twijfel je soms wel eens of je ooit sterk genoeg kunt zijn? Of je de vragen en twijfels en aanvallen kunt blijven doorstaan? Luister dan naar deze belofte voor wie zich teweerstelt: “God zal sterk en krachtig maken, zodat u staande zult blijven en niet meer zult wankelen”. Dat belooft hij! Dat hebben christenen ervaren de eeuwen door, in zware vervolgingen en in tijden van twijfel. Hij houdt je staande! Denk niet dat je het zelf moet doen, door bijvoorbeeld meer te bidden of Bijbel te lezen. Nee, wat je doen moet is dit: vertrouwen op de Heer, al je zorgen op Hem afwentelen – ofwel: vaststaan in het geloof. Met dat schild zul je al de vurige pijlen van de boze kunnen doven. Weet dat de boze loert, maar weet ook dit: onze leeuw is sterker, en beter, en levender. De leeuw uit de stam van Juda, de Leeuw die een lam is. Jezus onze Heer! Weet dat Hij gewonnen heeft, en winnen zal! Wees waakzaam en weerbaar, in Jezus’ naam.

Amen