Gemeente van Jezus Christus

[intro]
de Heilige Geest, Hij staat centraal met Pinksteren. Maar wat doet de Geest van God in het leven van een mens? Dat wordt al snel een beetje abstract en ongrijpbaar. Is het misschien vooral een kwestie van gevoel of van bijzondere ervaringen? Maar wat als je niets voelt of niets bijzonders meemaakt? Volgens de Bijbel heeft ieder die gelofot de Heilige Geest ontvangen. Maar mensen ervaren het niet altijd zo. Of missen ze dan toch het ware geloof?
Vanavond reikt Paulus ons een beeld aan. Om duidelijk te maken wat de Geest van God doet, maakt hij een uitstapje naar de zakenwereld. De wereld van het geld en de transacties. Concreter kan toch haast niet! Laten we vanavond eens dáár naar luisteren.

[onderpand uitleg]
Paulus noemt de Heilige Geest het ‘onderpand van onze erfenis’. Althans, zo vertaalt de Herziene Statenvertaling het. Wat is eigenlijk een onderpand, of in meer modern Nederlands een waarborg? Een voorbeeld maakt het nog het beste duidelijk denk ik. Stel je voor dat je ergens een machine wil huren, bijvoorbeeld bij Bo-Rent. Een machine om je gazon te verticuteren, of een zware frees of wat dan ook. Dan krijg je achteraf de rekening. Maar ze geven je de machine niet zomaar mee. Het kan zijn dat je je paspoort moet afgeven als waarborg. Waarom is dat? Dat paspoort is dan een onderpand, de waarborg dat je de machine weer komt inleveren. Dat paspoort geeft de garantie dat je je belofte zult nakomen om de machine terug te brengen.

[onderpand toepassing]
Zo is ook de Heilige Geest een onderpand, zegt Paulus, een waarborg die je krijgt. Een waarborg waarvan? Dat God zíjn belofte zal houden, dat Hij zal doen wat Hij belooft. De Geest is ‘het onderpand van onze erfenis’, zo zegt de tekst. De Here heeft belooft dat ieder die gelooft zijn koninkrijk zal beërven. Hij heeft beloofd dat Hij alles nieuw zal maken, en dat ik in die toekomst mag delen! Bij die beloften van God geeft Hij de Heilige Geest als onderpand, als waarborg. Gegeven om je zekerheid te geven.
Zo’n verzekering is wel nodig. Want wat zie je van Gods toekomst? In de wereld weinig! Hoe weet u dat ú daarbij mag horen, om Jezus’ wil? Je moet geloven, zeggen ze. Maar dat is niet eenvoudig. Je kunt je weleens afvragen: is het wel zo allemaal? Is dat hele geloof, zijn Gods beloften voor de toekomst wel méér dan een sprookje?
Dan kun je gaan redeneren. Proberen het u te bewijzen. Maar dat lukt nooit. Weet u wie zekerheid geeft? De Heilige Geest. Hij kan diep vertrouwen geven. Hij neemt de twijfel weg. Hij laat je uitzien naar die toekomst en maakt je zeker van jouw deel erin. Hij laat je zeggen: en toch is het waar! Paulus schrijft “de Geest getuigt met onze Geest dat wij kinderen van God zijn”. De Geest geeft zekerheid, net zoals dat paspoort als onderpand de verhuurder zekerheid geeft. Vraag maar om deze verzekering als u die mist!

[voorschot uitleg]
En toch… als dit alles is, dan blijft het werk van de Geest toch weer iets van ‘een gevoel diep in je hart’. Ja, en ergens ís de Geest en zijn werk ook ongrijpbaar. Maar… al voorbereidend kwam ik erachter dat er meer aan de hand is.
De vertaling in de Herziene Statenvertaling, met ‘onderpand’ is namelijk helemaal zo sterk niet. Hij kan zelfs onjuiste ideeën oproepen. Een onderpand is een tijdelijk iets. Als de verhuurder zijn machine weer terug heeft, moet hij het paspoort weer teruggeven. Met een onderpand kun je ook niets, behalve het bewaren. Een waarborgsom mag je niet uitgeven, of investeren, of wat dan ook. Het is geen geld waar je wat aan hebt.
Is het zo ook met de Heilige Geest? Is hij een onderpand dat je goed moet bewaren, maar verder inactief? En moeten we de Geest ook eens weer inleveren? Nee toch zeker! Jezus spreekt over de ‘Geest van de waarheid, die bij u zal blijven in eeuwigheid’. Het woord dat in onze tekst staat, kun je echter ook anders vertalen. Ik den kzelfs dat je het anders móet vertalen. Namelijk als ‘voorschot’ of ‘aanbetaling’. Zo doet de Nieuwe Bijbelvertaling het, en ik denk dat dat veel beter is. In die vertaling staat “de Heilige Geest die ons beloofd is als voorschot op onze erfenis”. De Heilige Geest is niet zozeer een onderpand, Hij is een voorschot!
Wat is een voorschot? Stel u verkoopt keukens, of meubels. Dan komt het nogal eens voor dat een klant een aanbetaling doet. Dat wil zeggen: hij betaalt al een gedeelte van de prijs vooraf. De rest komt als de bank of keuken geleverd is. Zo’n voorschot, zo’n aanbetaling krijgt de klant natuurlijk níet terug, anders dan een waarborgsom. Het is al onderdeel van de koopprijs. Als verkopen kun je het voorschot gewoon gebruiken om rekeningen te betalen, of om te investeren, of wat dan ook. De klant geeft je al een voorschot, een aanbetaling, om duidelijk te maken dat je de rest te zijner tijd ook zult krijgen.

[voorschot toepassing]
Kijk, en zó werkt het met de Heilige Geest pas echt. De Here God belooft dat we straks heerlijke dingen zullen krijgen, en nu geeft Hij alvast een stukje daarvan. Als je de Heilige Geest in je leven hebt, dan heb je al iets van Gods toekomst in je! Een voorschot, waaraan je al kunt proeven hoe de rest moet zijn. Een aanbetaling, een deel van de rijkdom die Hij belooft. Niet alleen een zekerheid, een gevoel diep van binnen. Het wordt veel concreter!
De Heilige Geest laat in het hart van wie gelooft laat zijn vruchten groeien. En dat is véél meer dan alleen vertrouwen dat het waar is, en dat het voor jou is. De Geest geeft liefde, vrede, vreugde, om maar iets te noemen. Dingen die straks ten volle komen, maar die nu al beginnen. Vrede in je hart – dat is die zekerheid die ik net noemde. Vreugde: dat je nu al blij kunt zijn over wat God geeft en belooft, en er kracht uit haalt. Maar er is meer. Liefde allereerst, tot God en anderen. En al die andere vruchten van de Geest: geduld, vriendelijkheid, goedheid Je wordt al een beetje een ander mens. En als je dat merkt, dan mag je denken: dit is het begin! Een voorschotje! Dan mag je vol vertrouwen uitzien naar méér, terwijl je al getransformeerd wordt.
De Heilige Geest geeft al iets van Gods toekomst in het heden. Dan noem ik ook nog iets anders. Zo kunnen we ook bepaalde gaven van de Geest beter plaatsen waar wij ons soms geen raad mee lijken te weten. Gaven zoals genezing, of profetie, of bevrijding. Paulus noemt het elders ‘de krachten van de toekomende eeuw’. Wij westerse christenen hebben hier een soort huiver voor. Maar zulke gaven zijn toch logisch, als de Geest een voorschot is op Gods toekomst? Dan kun je zulke dingen verwachten! En bovendien: waar de Geest dingen zoals genezing geeft, denkt u niet dat juist die bijzonder versterkend werken op het geloof? Dan stel je niet meer zo snel de vraag of het allemaal niet meer is dan een mooi verhaal. Dan zie je het voor je: al een stukje, een teken van Gods koninkrijk hier. Ik denk dat wij als westerse kerk hier iets belangrijks missen, en hoop dat we het weer terug mogen vinden.
[slot]
De Geest als voorschot, hoe heerlijk is dat! En tegelijk: het is nog slechts een voorschot. De grote erfenis staat nog uit. We zijn er nog niet! Tot die tijd wil de Geest ons sterken, en heel de gemeente van Jezus. Hij wil ons zeker maken, maar Hij wil ons ook al een stukje van die toekomst geven. Dat is niet alleen goed voor jezelf, dat is ook goed voor je omgeving! Een getuigenis, in je eigen leven en om je heen.
De Geest als voorschot – wat een geweldige belofte! En voor wie is die? Voor íeder die gelooft en gedoopt is. Moge de Here ons er allen iets van laten ervaren, meer en meer. Opdat wij leven zullen vanuit wat komen zal!

Amen