Gemeente van Jezus Christus, broeders en zusters hier en thuis, jong en oud,
[intro: waar gaat het heen?]
Waar gaat het heen? Dat is een vraag die je op allerlei manieren kan bezighouden. In deze tijd denken we natuurlijk weer aan dat coronavirus. Waar gaat het heen met die voortdurende uitbraak? Of vervelend misschien wel relevanter: Waar gaat het heen met de maatregelen tegen die uitbraak? Hoe lang zal het allemaal gaan duren? Wordt het ooit weer als vroeger? Waar zijn we heen op weg?
Maar laten we niet vergeten dat de wereld een stuk groter is dan dit een virus, hoezeer het ook het nieuws beheerst. Je kunt je afvragen: waar gaat het heen met deze wereld, met het klimaat, met de verwoesting van de natuur? Zullen we met zijn allen deze aarde onleefbaar maken? Is de zeespiegelstijging nog een halt toe te roepen? Denk ook aan de groeiende vluchtelingenstromen, mede door klimaat verandering. Of je kunt je afvragen: waar gaat het heen met deze wereld, als grote bedrijven steeds meer macht krijgen? Als wereldleider meer en meer alleen voor het eigen belang gaan, en de Verenigde Naties machteloos en verdeeld zijn?
Waar gaat het heen? Deze vraag speelt natuurlijk ook in het klein: waar moet het heen met mijn dochter met een beperking? Hoe zal mijn ziekte zich ontwikkelen? Of: is er straks wel werk na de studie die ik nu heb gekozen? Ach, en ga zo maar door.
Waar gaat het heen? Het is één van de drie grote vragen in het leven, volgens onderzoekers (de andere twee zijn: waar kom ik vandaan, en hoe moet ik leven). Vanmorgen mogen wij stilstaan bij woorden van Jezus, die ons de weg wijzen.
[het gedeelte]
We zijn vanmorgen gekomen bij het slot van het Mattheus evangelie. In dit evangelie is niet de opstanding het hoogtepunt, maar de verschijning van Jezus aan zijn leerlingen in Galilea. Op de paasmorgen zei zowel de engel bij het graf als Jezus zelf het: Ga naar Galilea, daar zul je hem zelf ontmoeten! We lazen van deze ontmoeting. Weinig wordt ervan beschreven, want het gaat Mattheüs om de slotwoorden van Jezus. En klinkende afsluiting van zijn evangelie.
Jezus zegt drie dingen: ten eerste ‘Ik heb alle macht, ten tweede ‘ga op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen’, en ten derde ‘Ik ben bij jullie, altijd’. Een heel betekenisvolle afsluiting, over alle drie deze dingen zou ik een hele preek kunnen houden. En bovendien, iemands laatste woorden zijn gewoonlijk van bijzondere waarde voor wie achterblijven, toch?
Ik zat van de week te zoeken waar de nadruk voor ons op moet vallen. Toen merkte ik al snel dat twee van de drie dingen die Jezus noemt momenteel wat verder bij ons vandaan staan. Kijk naar het laatste wat Jezus zegt: ik ben bij jullie, altijd. Je zou zeggen: dat is nu eens bemoedigend in deze vreemde coronatijd. Echter, Jezus zegt letterlijk: Ik ben bij jullie, meervoud. En hij bedoelt dan wat hij eerder in dit evangelie al zei: waar twee of drie in mijn naam samen zijn, daar ben ik in het midden. Maar ja… samenkomen is nu juist wat we niet kunnen momenteel. Lastig dus.
Dan het middelste wat Jezus zegt: ga op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen. Een hoogst belangrijke opdracht, om het evangelie te verspreiden. Maar ja… We worden juist geacht zoveel mogelijk thuis te blijven en weinig mensen te spreken. Ook al lastig.
Blijft dus over: die zin van Jezus. ‘Aan mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde’. En gelukkig, deze woorden hebben meer dan genoeg kracht, daar kun je de week weer mee in!
[Paasboodschap: Jezus heeft alle macht!]
Jezus zegt dus: mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde. Kort maar krachtig en heel vergaand wat hij hier zegt. Maar wat wil het zeggen? Nou komen heel eenvoudig, en dan kom ik terug bij het begin van de preek: Jezus bepaalt waar het heen gaat! In de wereld, en in jou en uw en mijn leven. Jezus heeft de touwtjes in handen. Geen toeval, geen tirannieke wereldleiders, Geen klimaatcrisis, en Ook geen vlees wekkend virus – Jezus heeft alle macht! Wat is dat hoopvol Wat is dat heerlijk om te weten.
In de grondtekst gaat het letterlijk over volmacht. Dat is geen botte macht van ‘Ik kan alles’; Het is meer iets van autoriteit, gezag. Aan Jezus is gezag gegeven – bedoeld is uiteraard door God, zijn vader. En niet zomaar een beetje gezag, maar het hoogste gezag, alle macht. Als je hier theologisch over door denkt, komen er allerlei lastige vragen op. Ja maar Jezus was toch al god? Dan had hij toch eigenlijk al alle macht? God is almachtig, toch?Ja dat klopt. Maar zulke vragen wil ik nu laten liggen. Waar het om gaat is dat Jezus, Die gekruisigd werd en gedood, Die de onmachtige bij uitstek was, nu juist de machtige is. Toen Jezus opstond uit de dood, was zijn werk niet klaar. Nee, de vader regeert voortaan door Hem. Dat maakt veel verschil. Jezus, Hij die zich gaf in liefde, hij die ons lijden kent, hij die mens werd zoals wij – Hij regeert! Geen onbewogen god daarboven, geen onbegrijpelijke albestuurder, maar Jezus heeft alle macht in de hemel en op aarde.
Hier is trouwens weer zo’n mooie verbinding met het begin van het Mattheüs-evangelie. Aan het begin werd Jezus verzocht door de duivel. Toen had hij een korte weg kunnen nemen. Hij had alleen maar hoeven neerknielen, dan beloofde de duivel hem alle macht op aarde. Maar Jezus deed het niet! Hij nam de lange weg, door lijden en dood. Hij dacht aan het plan van zijn Vader, Hij dacht aan ons. Hij nam de lange weg. Zo verloste hij ons, zo versloeg hij de duivel, en… zo ontvangt hij alsnog alle macht, op aarde en zelfs in de hemel. Gehoorzaamheid wordt gezegend!
[oproep Hem te erkennen]
Aan mij is alle macht gegeven, zegt Jezus. Dat mag je geloven, daar mag je hoop uithalen. En tegelijk stelt het ons allemaal voor de vraag: hoe sta je tegenover hem? Geloof je dit echt, of is Jezus voor u of jou toch vooral die man van vroeger die eens zijn leven gaf? De oudste geloofsbelijdenis van de eerste christenen is deze: Jezus is Heer. Niet ‘Hij stierf voor mij’, ook niet ‘ik geloof in een God’ maar dit: Jezus is Heer. Heer over alle dingen en dan natuurlijk ook over míjn leven! Dat is de enige passende reactie. Als je jong bent, mag ik eens vragen: mag Jezus het voor het zeggen hebben in je leven? En als je ouder bent natuurlijk net zo!
Ik weet, hier kunnen vragen leven. Zelfs bij Jezus’ elf leerlingen is dat te zien. Toen Hij daar bij hen kwam in Galilea, bewezen ze Hem eer, maar, zo staat er meteen achteraan: sommigen twijfelden. Leeft Hij echt? Heeft hij echt alle macht? Ik mag u verzekeren: Ja. Geloof hoeft niet zonder twijfel te zijn. Maar… wel zonder onwil. Als je christen wilt zijn, kun je niet denken: ik heb liever zelf de touwtjes in handen, ik zit niet op een Heer te wachten boven me. Maar wij geloven dit: Jezus die gekruisigd werd is opgestaan, en hij leeft en regeert! Hij heeft alle macht in de hemel en op aarde. Dat is geen bedreiging, dat is juist reden tot blijdschap!
[hoop voor de wereld]
Aan mij is alle macht gegeven, in de hemel en op aarde – dat zegt Jezus. Dat betekent veel voor die grote vraag waar het heen gaat met deze wereld. Aan Jézus is alle macht gegeven, Hij leidt waarheen het gaat. God de Vader regeert voortaan met en door Hem, de Opgestane. En maakt dat verschil? Jazeker! Want Jezus is Degene door wie Gods grote heilsplan tot uitvoer komt. Hij kwam naar de aarde om daarvoor te zorgen. Om mensen weer bij God te brengen, Hun zonden te verzoenen, en kwaad weg te dragen. Om te zorgen dat Gods plan niet doodloopt, maar doorgaat!
Maar ook nu zorgt hij dat Gods grote genadeplan doorgaat. Dat het werkelijkheid wordt waar Hij zijn leven voor gaf en wat God altijd al wilde: dat mensen uit alle landen en volken en tijden aan de Vader verbonden zijn als kinderen, en een vernieuwde aarde zullen beërven. Een wereld zonder dood, zonder duivel, zonder zonde – overwonnen door Hem! Daarheen leidt Jezus het, met de volmacht die de Vader hem gaf. Naar de dag dat Hij zelf als Rechter alles rechtzet.
Voor zijn gezag zal eens alles moeten buigen. Maar ook tot die dag heeft Jezus al de macht. Hoe Hij Gods plannen leidt is ons verborgen. In de Hebreeënbrief lezen we: ‘dat alle dingen hem onderworpen zijn, zien wij nu nog niet’. Dat zie je alleen in geloof! Een beeld helpt daarbij misschien beter dan veel woorden. Ik zag de afbeelding op internet die indruk maakt. Stel je Jezus voor die staat te midden van de sterren, bovenaards groot. Als je goed kijkt zie in in zijn handen en voeten nog de littekens van zijn kruisiging. En in zijn doorboorde handen houdt hij onze wereldbol, beschermend. “He’s got the whole world in his hands”, zoals een Engels lied het zegt.
Hij heeft alle macht! Is dat niet hoopvol? Zeker, We begrijpen veel niet. We zien de weg naar Gods koninkrijk niet. Maar dit mogen we weten: de gekruisigde heeft de hoogste macht. Niet mensen, niet machthebbers, ook niet een virus, ook niet een onbewogen God ergens ver weg. Maar hij, de Heer van Kruis en opstanding, die zegt ‘ik ben met jullie, altijd’. Hij die leed, leidt de wereldgeschiedenis!
[betekenis voor je eigen leven]
Waar gaat het heen? Daarheen waar Jezus het leidt! Dat geldt voor het grote wereldgebeuren, maar dat geldt ook voor ons kleine leven. Er kan veel zijn dat buiten onze controle ligt, veel waarover we ons zorgen maken en waar we mee zitten. Waar gaat het heen? En is het niet voor onszelf, dan wel voor anderen om ons heen. Mensen die hun baan dreigen kwijt te raken door de lock-down, angst voor het virus voor wie bij een kwetsbare groep hoort, een ineens veel onzekerdere toekomst als je jong bent. Maar bij dat alles mogen wij weten: aan Jezus is alle macht gegeven, in de hemel en op aarde!
Wat is het goed om dat te weten. Want Hij is het die de wereld liefhad, en liefheeft. Hij die met volmacht zieken genas en zonde vergaf, heeft de macht, ook nu! Niet een onverschillig toeval regeert, niet een God die onbarmhartig oordeelt, maar Hij, Hij die zijn leven gaf voor ons. Op hem mogen we hopen, in voorspoed en in tegenspoed. Geloof dit, wie je ook bent: Hij heeft het goede met je voor. Al gaat je leven door het donker, Hij leidt je! Hij is zelf de weg door het diepste donker gegaan. En zoals hij is opgestaan, zo zal hij ook iedereen die bij hem hoort naar het licht voeren van Gods wereld die komt!
Jezus heeft alle macht! Dat is niet alleen een troost als het moeilijk is. Dat mag ook de richting wijzen als alles goed gaat. Als je mag zeggen: Hij is de Heer en ik leef voor hem. Dan mag je zoeken hoe je door je leven en daden de komst van zijn koninkrijk bevordert. Dan mag je anderen over hem vertellen, die grote opdracht die Jezus gaf: maak alle volken tot mijn leerlingen. Dan houd je je aan alles wat hij ons heeft geleerd en ben je niet bang voor de consequenties. Want je weet: Hij heeft alle macht. Het gaat erom wat Híj van je vindt, en wat Hij van je wil. En dan mag je weten: Hij is bij ons alle dagen, tot de voltooiing van de wereld.
[slot]
Zo kwamen we bij het slot van het Mattheüsevangelie. Het eindigt met die mooie slotbelofte: ik ben met jullie, alle dagen, tot de voltooiing van de wereld. Daarmee is de cirkel van het evangelie rond. In het allereerste hoofdstuk werd Jezus al aangekondigd als Immanuel, God met ons. En hier, in het laatste hoofdstuk, sluit Jezus ermee af: Ik ben met jullie, Ik, de opgestane met alle macht.
Ja, want (en daar sluit ik mee af), Hij die alle macht heeft, is niet een koning ver weg. Niet een heerser op een hoge troon, maar degene die dichtbij is. Wie heeft alle macht? Hij die bij ons is, en bij heel zijn kerk, en bij elke gelovige persoonlijk. Hij die jou zo lief heeft dat hij zijn leven voor je wilde geven, Hij heeft alle macht. Hij die eens als rechter komt, maar nu je redder wil zijn. Hij die mens werd zoals u en ik, die pijn en moeite kent. Hij die stierf en is opgestaan, die sterker is dan de dood. Jézus onze koning – Hij heeft alle macht in hemel en op aarde.
Met die woorden sluit Mattheüs af, sluit Jezus zijn woorden af. Met die woorden kunnen zijn leerlingen de wereld in, de wereld door, de wereld uit straks. Met die woorden mogen ook bij het wagen. Aan Hem is alle macht gegeven, in de hemel en op aarde!
Amen