Uit de Bijbel is gelezen: Psalm 66 en Johannes 4:25-30, 39-42

 

Gemeente van Jezus Christus, jong en oud,

[intro]
velen van ons zijn afgelopen zomer weg geweest op vakantie. Eén van de dingen die je dan kunt doen is een oud stadje bezoeken. Tenminste.. als je daar van houdt. Bij mij thuis vinden ze dat leuk, maar dat geldt niet voor iedereen.
Stel je voor, je bent als tiener op vakantie in Frankrijk, en je ouders zeggen: kom, morgen gaan we naar die-en-die plaats, dat schijnt een plek te zijn met veel geschiedenis. En jij denkt: ‘hé, alweer langs gebouwen slenteren – saai! Ik blijf liever bij het zwembad hier op de camping, chillen met m’n vrienden. Of als we nu wat actiefs gingen doen, mountainbiken of zo. Maar die oude stenen, wat is dar nu aan te zien?’ En inderdaad, als je door zo’n stadje loopt en alleen oude gebouwen ziet staat, dan is er weinig aan, of je nu jong of oud bent. Weer zo’n vakwerkhuis, ongeveer net als de vorige tien. Je bent blij als je ergens een terrasje ziet!
Weet je wanneer zo’n oud stadje veel leuker wordt? Als je een goede gids hebt. Iemand die weet wat er daar vroeger allemaal gebeurd is, en die dat boeiend kan vertellen. Als hij vertelt: in deze kamer zat een gevluchte soldaat verstopt, en hier is hij over het dak weggevlucht. Daar op het plein werd de jaarmarkt gehouden, en moet je horen wat er toen een keer gebeurde… Als de gids zo vertelt, dan gebeurt er iets: dan zie je niet alleen oude dingen, maar dan gaat het voor je leven. Je ziet de mensen voor je die er woonden, je beleeft mee wat er is gebeurd, aan strijd en brand en avonturen. Je denkt je in hoe het zou zijn om daar te leven, hoe het zou zijn om zelf een soldaat te zijn of een verstopte vluchteling. Een goed verhaal neemt je mee!

[de Bijbel, ‘t grote verhaal om de wereld/t leven te zien]
Waarom begin ik met dit voorbeeld? Wel, omdat het met God en geloof net zo werkt. Als je door deze de wereld loopt, op de levensweg, dan maakt het nogal uit wat voor een verhaal je daarbij hoort. Dat maakt heel veel uit voor hoe je aankijkt tegen wat er op je pad komt! Is er een geschiedenis die jou meeneemt, of slenter je maar wat?
Veel mensen in onze tijd leven zónder verhaal dat de dingen laat leven. Het is alsof je door een stad loopt zonder gids. Je moet er zelf maar iets van maken, van het leven! Maar ten diepste dient het allemaal nergens toe. Waarom loop je hier eigenlijk?
Maar er is een gids die je méér kan vertellen, die je wil meenemen in zijn verhaal terwijl je hier op aarde rondloopt. Er is een verhaal dat de dingen laat léven, dat richting geeft, waar je in mee kunt gaan. ‘Een goed verhaal’, niet alleen vandaag. Dat is het verhaal wat in de Bijbel begint, het verhaal van God en mensen.
De Bijbel geeft je een bril om naar de dingen te kijken, een groot verhaal waardoor alles gaat leven. Als we horen: de wereld is Góds wereld, Hij heeft ons gemaakt. Als we horen over eerlijkheid en trouw, en hoe het misgaat als die ontbreken. Als je die wonderlijke dingen hoort, over de minste zijn wat juist het hoogste is, over God die zonde haat maar zondaren liefheeft. Als we horen over hoe Hij bevrijdt en een toekomst belooft, en hoe wij mensen het er bij laten zitten. Over Jezus, het kruis en de opstanding, over leerling worden en van vergeving leven. Dat hele verhaal, dáár mag je je door laten leiden als christen! Daar word je door meegenomen als het goed is, dat bepaalt je blik. Een goed verhaal – het evangelie!
Even een zijspoor. Misschien denkt iemand: al dat praten over ‘het verhaal van God’, wordt dat niet veel te vaag? Een bekende vrijzinnige predikant schreef een boekenserie ‘het verhaal gaat’, gaan we nu hier ook al die kant op? Kinderen, jullie horen op school misschien wel Bijbel verhalen. Dat was vroeger ook zo op de school waar ik zat. Alleen hadden ze het daar nooit over ‘Bijbelverhalen’, maar ze noemden dat ‘Bijbelse geschiedenis’. Waarom, denk je? Een verhaal kan verzonnen zijn, een sprookje bijvoorbeeld. Maar de Bijbel is niet verzonnen. De Bijbel is het verhaal van wat God werkelijk gedaan heeft. Niet alles wat je ‘verhaal’ noemt is een verzinsel! Denk aan je eigen levensverhaal. Dat is een verhaal, maar gaat wel over een écht leven! Zo is het ook met de Bijbel. De Bijbel is het verhaal van Gods grote daden, daden in de echte wereld.

[dompel je onder in dit grote verhaal]
Zo komen we met wat omwegen terecht bij Psalm 66 die we lazen. Mensen zijn daar feestelijk bijeen in de tempel in Jeruzalem, misschien voor een feest. Dan klinkt de oproep: kom en zie de werken van God, dat wat Hij heeft gedaan. Het wordt weer verteld: de tocht door de Rietzee, door de woestijn, door de Jordaan. God heeft Israël als volk bevrijd en hen hier gebracht. Dat vertellen ze en daarvan leven ze. Daar worden ze blij van en dat vieren ze. God geeft bevrijding en toekomst!
Is dat ook niet precies wat wij hier in de kerk dienen te doen, ook het komende seizoen? Als u of jij hier twee weken geleden was, bij het Heilig Avondmaal, heb je het gehoord hoe de Heer ook óns bevrijdt en toekomst geeft, net als Israël toen bij de Rietzee. Jezus is het, die ons naar de vrijheid leidt en de vijanden verslaat: zonde, duivel en dood. Dat grote verhaal moeten we steeds weer horen en daaruit leven en dat vieren! De psalm zegt het ‘Kom en zie de werken van God… laten we ons dan in Hem verheugen’.
Hoe belangrijk is het dan om naar de kerk te komen! Hier horen we het telkens weer, het grote verhaal van God met mensen. En horen niet alleen, als verhaal van vroeger, we worden er in méégenomen. Als we beginnen met ‘onze verwachting is van de Heer… Hij is trouw tot in eeuwigheid’. Als we samen belijden: wij zijn dat niet. Als we telkens horen: en tóch wil Hij onze God zijn, door Jezus Christus. Als je het voor je ziet bij de Doop of het Avondmaal. Denk aan de preek, als de Bijbel ons de weg wijst. Wat heb ik als predikant dan een belangrijk werk, om de Bijbel dichtbij te brengen. Het moet geen dwaaltocht worden door een stoffig stadje of stoffig boek, maar het moet door Gods Geest gaan léven, ook ons verhaal worden. Bid alstublieft voor mij dat ik het goed doe en God me helpt!
Maar er is méér dan de kerkdienst. Het is zó belangrijk dat we ons het grote verhaal van God en mensen helemaal eigen maken. Wie God is, wat Hij doet en wat dat voor ons betekent. En daarom: lees zelf ook de Bijbel! Wat je leest bepaalt je blik op de wereld. Als je elke week de Elsevier leest, een rechts blad, kijk je daardoor anders tegen de maatschappij aan dan wanneer de Groene Amsterdammer je lijfblad is, een links tijdschrift. Het verhaal dat je tot je neemt bepaalt je blik. En zo is het met de Bijbel ook. Daarom: lees die Bijbel trouw, alleen en met anderen! Laat het goede verhaal van God, het Evangelie, onze basis zijn, ook dit nieuwe seizoen Ik denk hier ook aan de verschillende kringen die er zijn – daar word je gevoed door het grote verhaal! Zit u al op een kring? En jongeren: kom touw naar de catechese, daar word je ingewijd in Gods grote verhaal!
Kinderen, vragen jullie maar aan je ouders: lezen we weer uit de kinderbijbel? Ouders, koop een goede, die past bij de leeftijd van je kind! Lees óók uit de Bijbel aan tafel als je kinderen tieners zijn, en praat erover door! Daar zijn handige gespreksbijbels voor. Laten we, jong en oud, wonen in het Woord!

[jouw levensverhaal deel van Gods grote verhaal]
Laten we nog eens verder kijken in de psalm. Kijk maar even mee in het liturgieblaadje naar de psalm die we lazen. Als je goed kijkt, zitten er twee stukken in dit lied. Eerst gaat het steeds over ‘wij’ en ‘ons’, meer mensen dus. Kijk maar in vers 7 ‘laten wij ons in Hem verheugen’, vers 9 ‘u hebt ons het leven gegeven’ [noem nog wat]. Maar als je nu kijkt in vers 13 en verder, dan gaat het ineens over ‘ik’: ‘ik zal met offers uw huis binnengaan’, ‘kom en hoor wat ik wil vertellen’. Eén persoon. Hoe zit dat?
Er zijn wel uitleggers die denken dat er gewoon twee liederen achter elkaar geplakt zijn: één lied over de grote dingen die God voor zijn volk Israël deed, en dan een lied over wat God voor één iemand deed. Daar geloof ik echter niets van. Dit is gewoon hoe het werkt in het geloof! Gods verhaal gaat dóór, tot nu toe! En ook mijn leven mag deel zijn van Gods grote geschiedenis. Het verhaal gaat dóór, en ook ik hoor daarbij.
Gods verhaal wordt nog geschreven! Ieder die gelooft heeft zijn eigen verhaal met God. Je eigen ervaringen van hoe de Heer helpt, of gebeden verhoort, dichtbij is of soms juist ver weg lijkt. Durven we dat met elkaar te delen? Die man of vrouw in psalm 66 heeft er geen moeite mee. Hij roept ‘kom en hoor wat ik wil vertellen, hoor wat de Heer heeft gedaan’. De Samaritaanse vrouw, waar we ook van hoorden, doet net zo. Ze heeft Jezus ontmoet, en meteen gaat ze er enthousiast over vertellen in har dorp
Delen wij ook wel eens iets van ons leven met God? Misschien zijn we het niet gewend, is dat te privé, of zijn we bang dat we te vroom lijken. Maar toch wil ik u en jou ertoe oproepen: deel je verhaal! Thuis, op een kring, met een vriend of waar dan ook. Waarom je dat zou doen? Nou, als niemand ooit iets vertelt over zijn of haar leven met God, van gebedsverhoring of wat dan ook, dan gaan we samen denken dat geloof iets van vroeger is – een oud verhaal uit een antiek boek. Maar Gods verhaal gaat door, ook nu!
En daarom: spreek er maar over, vertel je eigen verhaal met de Heer! Allereerst om elkaar te bemoedigen en samen God er de eer voor te geven. Maar ook om anderen nieuwsgierig te maken, en erbij te trekken. Jongeren misschien – die zitten niet op een preek te wachten (toch?), maar… die willen wel horen hoe u met de Heer leeft! Hetzelfde geldt voor mensen van buiten onze gemeente. Ga niet discussiëren, vertel wie God voor jou is! En dan gaat het misschien wel net als bij die Samaritaanse vrouw: door haar verhaal gingen anderen op weg naar Jezus. En na een tijdje zeiden ze: we geloven het meer niet vanwege jóuw verhaal, maar nu hebben we Hem zelf gehoord! Heel veel mensen gingen daar geloven, schrijft Johannes. Kijk eens wat een eenvoudig delen van je eigen verhaal met God en Jezus kan doen!

[tegenwerping]
Het grote verhaal van God en mensen – het begint en de Bijbel, en het gaat nog steeds door! Misschien denkt iemand, een jongere wellicht: ja, maar is dat wel zo? De Bijbel is oud, en dat God vandaag iets doet merk ik al helemaal niet. Zeker niet in mijn leven!
Tja… Dan kan ik hier gaan staan preken en argumenteren, maar dat helpt toch niet. Vandaag zeg ik eenvoudig: vraag het maar aan mensen die het zelf gemerkt hebben! Vraag aan je ouders, je grootouders, aan je mentor op de catechese. Of vraag bij gelegenheid maar eens aan mij, waarom ik predikant ben geworden. De Heer is nog steeds bezig, en Hij schrijft zijn verhaal in het leven van mensen.
En nog iets anders: merk je niets van God? Voel jij je los staan van Gods verhaal? Dan heb ik wel een vraag: in hoeverre dompel je je onder in zijn grote verhaal? Ken je de Bijbel, lees je hem, kom je in de kerk? Dat zou ik eerst maar eens doen! Want juist dán ga je de dingen in Gods licht zien – in wereld, én in je eigen leven. Dan denk je bijvoorbeeld minder snel ‘wat een ellende in de wereld, waar is God?’ Nee, als je denken doordrenkt is van Gods verhaal denk je misschien: ik zie precies gebeuren wat de Bijbel al voorzegde… En in je eigen leven al net zo: je gaat je eigen verhaal zien in het licht van Gods grote verhaal. Een Bijbelse bril, waardoor verveling ineens verleiding heet, en ga zo maar door… Als je gelooft ga je niet in een andere wereld léven, maar je gaat de wereld anders lézen. Dat heb je niet in een dag geleerd. Het is een avontuur dat je aangaat.
Waag jij de stap? Neem je de rol aan die God je aanbiedt in zijn grote verhaal?

[slot]
Een goed verhaal… Dat was het thema vanmorgen. Maar eigenlijk is het me nog wat te mager. Een goed verhaal? Wie de Heer leert kennen door Jezus en de Bijbel, die kent het béste verhaal. Het beste, juist omdat het een wáár verhaal is – want Jezus leeft! Een waar verhaal, waar je nota bene zelf in voorkomt. Gods verhaal wordt nóg geschreven. Laten we niet vergeten om daarvan met elkaar te delen. ‘Hoor wat hij voor míj heeft gedaan’ zegt de psalm. Zijn grote daden in de geschiedenis, en zijn grote en kleine daden in ons eigen leven – het hoort samen!De grote én de kleine dingen.
Tenslotte. Een verhaal heeft en einde, deze preek ook. Hoe zal Gods grote verhaal aflopen, wat is de ontknoping? Het lastige is dat wij er zelf ín zitten, dan overzie je de dingen slecht. Maar twee dingen mogen we weten, en die geven grote hoop. Eén: de grote overwinning is al behaald, toen Jezus stierf en opstond. Wij leven in het laatste stuk van het verhaal. En twee: de Heer zelf belooft een happy end. Sla de slotpagina’s van de Bijbel maar op. De slechteriken worden verslagen, en ieder die aan Gods kant staat zal lang en gelukkig leven. Zou je daar dan niet op vertrouwen? En zorgen dat je zelf aan zijn kant staat?
Amen