Vorige week kwam ik terug van vakantie en trof thuis een onaangename verrassing aan… Ergens tijdens mijn vakantie was namelijk een grote boekenplank van de muur gekomen. Wat een ravage! De plank hing namelijk tweeëneenhalve meter hoog… Samen met de zware spullen die erop stonden was hij dus met een enorme klap neegekomen op wat eronder stond. Een tafeltje compleet versplinterd, een barst in een stoelleuning. Kortom, een puinhoop! Ik kon mijn studeerkamer bijna niet in wegens alles wat er voor de deur lag.
Achteraf gezien was deze ravage niet geheel onverwacht. Ik had eerder al gedacht: ‘wat een wonder dat een smalle plankendrager zoveel kan hebben’. Maar ja, er was niets te zien van scheefhangen of zo, dus alles leek goed te gaan. Tot ineens, als je het helemaal niet verwacht… En dan is het te laat.
Van deze vallende plank is een belangrijke les te leren, zo realiseerde ik me. Want wat er gebeurde lijkt op de manier waarop Gods grote afrekening zal komen. Inééns is het zover, terwijl je het misschien helemaal niet verwacht. Als je leven voorbij is of als de Heer komt: in een oogwenk, zo zegt de Bijbel. Dan sta je voor Gods troon en wordt je hele leven beoordeeld. Al het goede, maar ook al het kwaad. Je geloof en je daden, of het gebrek eraan. En hoe treft ons dat? Word je compleet verrast, zoals ik bij mijn thuiskomst? Zit je dan ook met de ravage?
Of… kun je je wél voorbereiden op deze grote ‘klap’? Gelukkig wel! Ik had er met mijn plank niet het beste van moeten hopen, maar hem steviger moeten bevestigen. En zo is het ook met uw en mijn leven. Dan moet je er maar niet het beste van hopen, voor wat betreft Gods eindafrekening. Nee, dan is het tijd om tijdig maatregelen te nemen, zodat je stevig en veilig zit. Nú moeten we het in orde maken met de Heer! Door ons tot Hem te wenden, een volgeling van Jezus te worden, te vertrouwen op zijn grote liefde. Dan zit je goed! Want je weet niet wanneer de plank zal vallen…

Op het moment dat ik dit schrijf is de wereld weer opgeschrikt door een aantal terroristische aanslagen. Alleen al op vrijdag 26 juni vier aanslagen: in Frankrijk werd een man onthoofd, in Tunesië werden tientallen strandgangers neergeschoten, en in zowel Koeweit als Somalië kostte een zelfmoordaanslag tientallen het leven.
Vooral de aanslag in Tunesië komt dichtbij voor ons. Die nietsvermoedende toerist, dat had u of ik kunnen zijn. Stel je voor, je ligt op je handdoekje, je ziet een bootje naderbij komen, daarin een man met een grote parasol… En ineens blijkt die parasol een machinegeweer te bevatten dat zich op jou richt. Je bent volkomen kansloos!
Helaas hebben allevier de aanslagen direct met religie te maken. Het is geen toeval dat ze plaatsvonden in de heilige maand Ramadan, op een vrijdag. Deze aanslagen zijn gepleegd in naam van het geloof in Allah, het heeft geen zin om dat te ontkennen.
Na deze en eerdere aanslagen dreigt er gevaar. Gevaar dat ook in óns land een terreurdaad plaatsvindt. Daar kunnen u en ik helaas weinig aan doen. Het is de taak van de regering om waakzaam te zijn en waar nodig actie te ondernemen, al moeten we beseffen dat ze nooit elk gevaar kan afwenden.
Er dreigt echter nóg een gevaar, en daar kunnen we wel iets aan doen. Namelijk het gevaar om elke moslim te zien als een extremist en potentiële terrorist. Als zulke gedachten ons handelen gaan bepalen, sluiten we een hele groep mensen buiten de samenleving en bevorderen we de polarisering in de maatschappij. We moeten beseffen dat verreweg de meeste moslims in het Westen resoluut afstand nemen van zulke terreurdaden, gepleegd op willekeurige slachtoffers. Als bevolkingsgroepen zo van elkaar vervreemden, speelt dat juist het extremisme in de kaart!
Autochtone Poeldijker: denk daarom niet aan ‘de moslim’ als een ander ver weg, maar verplaats u eens in de situatie van zo iemand. Stelt u zich eens voor dat u die buschauffeur van Marokkaanse afkomst bent. Hoe moet dat voelen, als je merkt dat anderen je wantrouwend aankijken? Als je het idee hebt dat je je voortdurend moet verdedigen? Als je ziet hoe jouw geloof gebruikt wordt om de meest afschuwelijke daden te rechtvaardigen? Praat niet óver mensen, praat liever mét hen. Want waar gepraat wordt, kijk je elkaar in de ogen. Dan ontdek je dat je allemaal een mens bent met een moeder.

Kent u het ‘zwitserlevengevoel’? Volgens een woordenboek is dat: ‘een onbekommerd en onbezorgd gevoel, vooral na het pensioen, gebaseerd op het vertrouwen dat men een in financieel opzicht onbezorgde oude dag tegemoetgaat’. Op de bijbehorende reclamespotjes zie je glimlachende mensen genieten in de zon. Net een beetje té naar mijn smaak: hoe realistisch zijn deze beelden? Dat ouderdom ook met gebreken komt, daar zie je niets van…
Maar er is een diepere vraag: moet je dit wel als ideaal willen hebben? De Amerikaanse schrijver John Piper schreef hierover woorden die ik u niet wil onthouden. Hij zegt: “één van de grote tragedies van de Westerse cultuur is de manier waarop miljarden dollars worden geïnvesteerd om mensen van mijn leeftijd over te halen om de rest van hun leven te verspillen. We noemen het: ‘pensioen’. De volledige boodschap is: je hebt ervoor gewerkt en nu moet je ervan genieten. Twintig jaar spel en ontspanning. De wereld zinkt onder het gewicht van gezonde, oudere mensen die vissen, cruisen, golfen, bridgen, bingoën, sjoelen en schelpen verzamelen”. De rest van hun leven te verspillen, dat is nogal wat…
Maar inderdaad, het doel van een mensenleven is niet ‘genieten’, maar met woorden van Jezus: God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf. Oók, of misschien wel juist als je niet meer hoeft te werken, kan je leven van betekenis zijn. Dat zie je in de praktijk: hoeveel organisaties draaien niet op vrijwilligers, en hoe vaak zijn dat niet ouderen? Wat mij wel opvalt is dat je dan steeds weer dezelfde mensen tegenkomt… Misschien zijn anderen te druk met de dingen die John Piper hierboven noemt! Stel uzelf, als u toevallig ouder bent, de vraag eens die de oude catechismus stelde: waartoe ben ik op aarde? Ook na mijn pensionering? Opdat op u van toepassing mag zijn wat een psalm zegt “in de grijze ouderdom zullen zij nog vruchten dragen”.

Ook een dominee moet met zijn tijd meegaan! Sinds kort heb ik een eigen website (deze dus). Want ja, wie mensen wil bereiken moet met zijn tijd meegaan. En bij onze tijd tijd hoort het internet, dat is zeker. Wellicht staat bij ouderen ‘www’ nog voor ‘Wondere Wereld van het Web’, maar voor mensen van mijn generatie en daaronder is internet een onmisbaar onderdeel van het bestaan. Online zijn is voor velen net zo vanzelfsprekend als ademen of praten.
Maar moet je hier eigenlijk wel in mee wíllen gaan? Er zitten toch ook heel wat negatieve kanten aan het internet? Ik noem slechts een paar dingen: verslaving – meer oog voor het schermpje dan voor de echte wereld. De foute sites waar je binnen een paar klikken kunt komen, en waar meer mensen dan je denkt hun denken mee vervullen en vervuilen. De ‘infobesitas’: het overaanbod van informatie waar we onder bedolven worden. Of denk aan de tijdverspilling: als je al de tijd die je doorbrengt op nutteloze sites met met grappige filmpjes nu eens gebruikt had om echt aandacht te geven aan je familie?
Aan de andere kant heeft het internet ons goede dingen gebracht. Een bron van informatie en advies, ondenkbaar vroeger! Grenzen vallen weg, netwerken worden wereldwijd. Alle meesterwerken uit de muziek zijn zomaar te beluisteren via YouTube. Met Facebook blijf je in contact met oude vrienden die verhuisd zijn. Wie zou die dingen willen missen?
Kortom: je kunt niet zeggen dat internet slecht is, en evenmin goed. Het is een ding, iets dat goed of slecht gebruikt kan worden door mensen, u en ik. We kunnen een vriendin die het zwaar heeft online bemoedigen We kunnen ook kwetsende en beledigende reacties plaatsen op fora en nieuwssite. Dezelfde techniek maakt het mogelijk! Het kwaad zit niet in het internet, het zit in ons. Maar gelukkig, er is bevrijding! Daarover is zelfs op internet genoeg te vinden 🙂

Buiten hoor ik een vogel zingen, een merel om precies te zijn. Niet dat ik zo’n goed gehoor heb voor vogelzang, maar ik zie hem zitten. Wat zingt zo’n vogel toch prachtig! Ik geloof niet dat er iemand is die níet van zingende vogels houdt. Als ik zo’n merel hoor zingen, ben ik verwonderd over de creativiteit en wijsheid van God die deze wereld bedacht heeft.
Echter… moet ik het wel zo zien? Een bekende schrijver vertelt over een discussie tussen twee mensen. De eerste betoogt hoe een zingende vogel wordt gedreven door zijn hormonen. “Deze zetten het dier aan tot zingen, om zodoende zijn gebied af te bakenen en een andere vogel tot geslachtsverkeer uit te nodigen”. De ander wil daar echter niets van weten: die vogel zingt spontaan een lied tot eer van God, dat niemand hem heeft hoeven leren!
Of zou dit een valse tegenstelling zijn? Inderdaad heeft vogelzang de fúnctie die de eerste persoon aangeeft. Maar is het niet wonderlijk hoe móói ze daarbij zingen? Sommige vogels kunnen gelijktijdig twee noten zingen. De nachtegaal kan wel honderd tot driehonderd melodieën zingen. Er zijn zelfs vogels die samen een duet kunnen zingen, waarbij ze elkaar aanvullen! Is dat allemaal niet schromelijk overdreven om te communiceren ‘wegwezen jij’ of ‘ik wil seks’? De schoonheid van vogelzang is iets wat je met een platte, slechts op de evolutietheorie gebaseerde bril slecht kunt verklaren. Ik geloof zelfs dat het je vermogen belemmert om zulke schoonheid nog te zien – of in dit geval te horen. Als je alles plat slaat, wórdt je wereld plat.
Nee, het is niet slechts energieverspilling die een vogel zo mooi laat zingen. Ik zeg zonder aarzelen dat God geniet van een zingende merel; en wij mogen meegenieten. Zelfs hoog in de bergen of diep in het oerwoud waar geen mens ze hoort, zijn vogels die Zijn naam lofzingen. Niet bewust, maar gewoon door er te zijn en te doen waar hij voor gemaakt is. Zouden wij dan niet maken dat ook uit óns leven een loflied opstijgt voor de Schepper?